Er zijn twee soorten mineralen: macro en micro. De micromineralen worden ook wel sporenelementen genoemd. Van de macromineralen heeft een koe dagelijks een aantal (milli)grammen nodig.
Calcium: 4,2 gram
Magnesium: 2,4 gram
Selenium: 0,18 milligram
Koper: 11,1 milligram
Jodium: 0,5 milligram
(norm per kg droge stof)
Bij dieren die langere tijd geen krachtvoer krijgen, kan een tekort aan mineralen (selenium en koper) ontstaan. Een kopertekort kan ook ontstaan op koperarme gronden, zoals veen- en zandgronden. Koper, selenium en zink spelen een belangrijke rol bij de weerstand van koeien. Uit onderzoek blijkt dat op veel biologische melkveebedrijven de zinkvoorziening vanuit ruwvoer over het algemeen wel voldoende is, maar dat er een behoorlijk tekort is aan selenium en koper.
Natrium, Calcium en Magnesium zijn mineralen die zo belangrijk zijn dat ze altijd en elke dag voldoende in het rantsoen aanwezig moeten zijn om de koe gewoon te laten leven. Koeien kunnen van deze mineralen geen voorraad in het lichaam vastleggen om als reserve uit te putten. Natrium is onder andere nodig voor de vloeistof in het lichaam (osmose) en om Kalium uit het lichaam af te voeren. Bij een te laag Natrium gehalte in het voer is ook de smakelijkheid van het voer duidelijk minder.
Compensatie van tekorten via krachtvoer lijkt steeds minder vanzelfsprekend te zijn, nu in de praktijk krachtvoer steeds meer wordt vervangen door graan van eigen bodem. Graan is echter arm aan mineralen. Ook loopt er meer vee op beheersland en natuurgebieden die minder of niet worden bemest. Tekorten aanvullen kan onder meer door supplementen bij te voeren. Bemesten met koper heeft milieutechnische bezwaren. Veel likstenen die in de handel zijn, bevatten extra mineralen. Wat betreft toegevoegde vitaminen is het de vraag of deze voldoende werkzaam zijn na een langdurige blootstelling aan weer en wind. Koop altijd specifiek voor rundvee geschikte zoutblokken. Likstenen voor paarden zijn vanwege de andere mineralentoevoeging niet geschikt voor koeien.
- Calcium en magnesium zijn belangrijk voor het zenuwstelsel en de spieren. Een tekort aan calcium kan leiden tot melkziekte en verminderde weerstand. Een overmaat aan calcium leidt tot een verminderde benutting van sporenelementen. Een tekort aan magnesium kan leiden tot kopziekte en melkziekte, een overmaat tot dunne mest en verminderde voeropname.
- Een tekort aan selenium kan leiden tot spierbeschadiging en verminderde weerstand; een overmaat tot verminderde weerstand, sloomheid en vermagering.
- Een tekort aan koper kan leiden tot afwijkende kleur vacht, te weinig ontwikkeling bij het jongvee, verminderde weerstand; een overmaat tot verminderde leverfunctie en verminderde weerstand.
- Een tekort aan jodium kan leiden tot verminderde groei, verminderde vruchtbaarheid; een overmaat tot verminderde eetlust en verwerpen.
Van sporenelementen heeft een koe slechts enkele milligrammen nodig, dagelijkse opname is niet noodzakelijk. Ook hier geldt: zowel een tekort als een overmaat kan schadelijk zijn op het gebied van groei, vruchtbaarheid en weerstand.
Wil je precies weten wat een koe nodig heeft aan voedingsstoffen, raadpleeg dan het tabellenboek veevoeding of de handleiding mineralenvoorziening rundvee, schapen en geiten.
Wil je weten of je koeien genoeg mineralen binnen krijgen, dan kun je bij de Gezondheidsdienst voor Dieren een mineralencheck laten uitvoeren. Dat kan zowel voor melkgevende als niet-melkgevende runderen.
Meer over voeding van runderen:
- Grazen en herkauwen
- Ruwvoer
- Likstenen
- Krachtvoer voor runderen
- Veekoek voor runderen
- Water voor runderen
- Voeding voor afkalvende koeien
Gerelateerde onderwerpen:
Terug naar:
