Landelijk kennisnetwerk van houders van boerderijdieren

Kippen in de winter

Kippen kunnen strenge vorst verdragen. Vooral als ze de periode van rui goed zijn doorgekomen. Een warm verenkleed beschermt de kippen in de winter goed tegen de  kou. Ook zorgen buiten lopende kippen er zelf voor dat ze zo min mogelijk kou lijden door een beschutte plek op te zoeken.

Kou is voor kippen veel minder erg voor ze dan tocht en vocht. Daarvan kunnen ze echt ziek worden. Ook houden ze niet van sneeuw. Daarom is het goed een sneeuwvrije voerplaats voor ze aan te leggen. Geef ze beslist geen warm water; de damp vriest vast aan kammen en lellen. Extra aandacht verdienen de kippen met veel veren, kuiven en baarden. Wanneer die te nat worden, ontstaan er klonten ijs, waar de föhn aan te pas moet komen. 

Het kan voorkomen dat kippen bij extreme kou toch bevriezingsverschijnselen oplopen. Vooral de kammen en lellen zijn kwetsbaar.
Inspecteer ook geregeld de poten. Flinke nachtvorst kan schade aanrichten. Smeer de kammen en lellen in elk geval in met vaseline en overweeg ook om een warmtelamp op de hangen in het nachthok. Het nachthok hoeft niet helemaal vorstvrij te zijn, maar strenge vorst kan net teveel zijn.
De kippen kruipen als het koud is, tegen elkaar aan. Zo houden ze elkaar een beetje warm. Hang de warmtelamp daarom niet boven de zitstokken, maar ergens in een hoekje waar de kippen niet kunnen komen.

 


(advertentie)

Kip die het koud heeft, wil meer eten
Gemiddeld neemt de energiebehoefte van een kip met 1,8 % toe als de temperatuur met 1 graad daalt. Op het moment dat de omgevingstemperatuur met 10°C daalt, heeft een kip dus 18 % meer voedsel nodig. Door meer voer op te nemen compenseren de kippen hun warmteverlies. Dit blijkt uit onderzoek onder vleeskuikens die buiten worden gehouden. Of hobbypluimvee net zo reageert op kou als vleeskuikens, valt niet met zekerheid te zeggen, maar aangenomen mag worden dat ook deze kippen meer voer moeten hebben om het verlies aan warmte goed te maken.
Geef kippen in de winter hun normale voedsel, waar ze aan gewend zijn. Wat je wel kunt doen is de samenstelling van hun voer geleidelijk iets wijzigen: minder legkorrel en meer granenmix. Maar voorkom dat je de noodzakelijke voedingsstoffen die in legkorrel aanwezig zijn, geheel vervangt door voer dat veel eiwit bevat. Je kippen mogen beslist niet te vet worden.Tegen het eind van de winter kun je langzaam weer meer legkorrel gaan geven.

Vitaminen en mineralen
Gaat de conditie van de kippen gedurende de wintermaanden zichtbaar achteruit, dan kan het geen kwaad wat extra vitaminen en mineralen te verstrekken. Er zijn vloeibare supplementen te koop die aan het drinkwater kunnen worden toegevoegd. Kattenvoer werkt prima als je extra dierlijke eiwitten en amonizuren aan je dieren wilt geven. Vooral in de ruiperiode is dit aan te bevelen. Naast kattenvoer kan je ze ook nat hondenvoer geven.

Meeste kippen leggen in de winter geen eieren
De meeste kippen leggen geen eieren in de winter. Dat begint al in de periode van de rui. Dan leggen de kippen na verloop van tijd steeds minder eieren, totdat de leg helemaal stopt. Het heeft te maken met de hoeveelheid daglicht. De dagen worden korter. Wie de natuur daarin wil volgen, laat dat zo. De winter is voor de kip een echte rustperiode. Als de dagen weer gaan lengen, komt de leg vanzelf weer op gang. Toch zijn er kippenhouders die geprobeerd hebben de kippen ook in de winter aan de leg te houden. Met hennep en brandnetelzaad zouden de kippen zelfs hun winterstop opheffen. Het digitale magazine Aviculture Europe heeft er vier eeuwen oude literatuur op nageslagen om te achterhalen waar deze kippenwijsheid vandaan komt. 
Hoewel de geleerde kippenkenners in de zestiende eeuw het lang niet met elkaar eens waren – een enkeling beweerde zelfs dat grote hoeveelheden hennep leidde tot onvruchtbaarheid – was toch wel een meerderheid voor de stelling dat hennen die hennepzaad krijgen, de hele winter door eieren leggen. Brandnetelzaad zou hetzelfde effect hebben. 


(advertentie)

Lipiden
Het zaad van de cannabis sativa bestaat voor 9% uit water, voor 18-19% uit proteïnen, voor 32-36% uit lipiden (vetten), voor 18% uit koolhydraten, voor 26-27% uit cellulose, en voor 5-5,5% uit as. Er zitten meer proteïnen en vetten in hennepzaad dan in maïs. Die vetten zijn nuttig om warmte te produceren. 
De lichaamtemperatuur van de kip ligt tussen de 39,6 en 43,6 graden. Een kip heeft verhoudingsgewijs meer energie nodig dan de mens om afkoeling van de vitale organen te voorkomen. Hier bewijzen de lipiden dus hun grote dienst. ‘’De leg kan gestimuleerd worden door het voer, zoals dierlijke en plantaardige eiwitten, bepaalde zouten, levertraan en niet te vergeten het gemalen voer dat de spijsvertering helpt’’, citeert Aviculture Europe de bekende Italiaanse kippendeskundige Elio Corti. Het zaad van brandnetels zou de eiproductie eveneens bevorderen. Ook hier zou weer het hoge percentage lipiden goed zijn voor de leg.

Water vorstvrij
Kippen moeten veel drinken, ook in de winter. Warmteslangetjes, warmteplaatjes, ballen, luchtpompjes – de tips voor een vorstvrije waterbak zijn talrijk. Belangrijk is de plek waar de bak staat: liefst dus in de buurt van elektra, maar ook graag in de zon. Ideaal is een aquariumpomp, voor een paar tientjes te koop. De pomp zorgt ervoor dat het water blijft bewegen. Lukt het niet om het water vorstvrij te houden, dan zit er niets anders op dan de bak een paar keer per dag te verversen. Gebruik geen warm water.

Kippen naar buiten zonder dat ze nat worden
Winters in Nederland zijn vaak vooral nat. Zorg ervoor dat rond het kippenhok het water goed weg kan door bijvoorbeeld geultjes te graven en de kippen ook buiten in de tuin ergens een droge plek kunnen vinden, onder een afdakje bijvoorbeeld. De bodem van de kippenren heeft in de winter extra aandacht nodig. Hou de bodem droog en schoon, zodat er zich geen schimmels kunnen vormen. Het beste is de kippenren te overkappen. De kippen kunnen dan toch naar buiten, zonder dat ze nat worden. Bovendien stinkt een kippenren minder snel als hij droog blijft. In een droge ren kun je een laagje zand aanbrengen, dat maakt makkelijker schoon. Je kunt in een hoek achter een laag schotje, een gedeelte met stro maken, de scharrelbak. Die scharrelbak is het meest interessant als je er af en toe een handje graan in strooit.Zit er geen dak op je kippenren, gebruik dan geen boomschors of een andere bodembedekker die gemakkelijk vocht vasthoudt.

Wellness voor de kip
Kippen nemen niet alleen in de zomer, maar ook in de winter graag een stofbad. Als de grond besneeuwd en bevroren is, dan zoeken ze wel een droge plek op, in de schuur of onder een afdak. Hebben de kippen alleen een ren, plaats daar dan een (overdekte) bak met zand van ongeveer 20 cm diep. Soms kan het in dit jaargetijde nodig zijn het stofbad aan te vullen met lekkere geurtjes en stuifsels: strooi een beetje maïsmeel op de plek, voeg er wat droog zand aan toe, besprenkel het geheel met een mix van lavendel, eucalyptus en citroenolie of olie van de theeboom (tea tree oil). De kippen zullen genieten van hun ‘’wellness verwenbad’’.

Terug naar:

Aanbevolen door Levende Have

Dierenwelzijn, de wet en natuurlijk gedrag
Dierenwelzijn, de wet en natuurlijk gedrag €14,95

Bestellen? Klik hier
Schapen in de weiden van de lage landen
NIEUW! Schapen in de weiden van de lage landen  € 24.90

Bestellen? Klik hier

Cover dierenwelzijn de wet en onze democratie
 Dierenwelzijn,
 de wet en 
 onze democratie
 
Gratis te downloaden
 Klik hier