Bij de foto: ''Een dier wordt, indien het niet in een gebouw wordt gehouden, bescherming geboden tegen slechte weersomstandigheden'' (Besluit houders van dieren Artikel 1.6.3)
De Wet Dieren zit vol met open normen die moeilijk handhaafbaar zijn. Houders van dieren weten ook vaak niet waar ze aan toe zijn. Het ministerie van LNV werkt nu samen met de handhavende instanties NVWA en LID aan een nadere invulling van vooralsnog zes open normen.
Dat blijkt uit de stukken die zijn vrijgegeven door het ministerie van LNV na een verzoek om openbaarmaking. Wie dat verzoek heeft ingediend is niet bekend. De vrijgegeven stukken betreffen de periode van 1 december 2020 tot 30 juni 2021.
Open normen zijn normen die vaak te herkennen zijn aan de woorden ''toereikend'', ''passend'' of ''voldoende''. Van een open norm is ook sprake als er slechts wordt aangegeven dat iets niet schadelijk mag zijn voor het dier, terwijl niet vermeld wordt waaraan die schadelijkheid te herkennen valt. Het zijn kortom vrijblijvende normen.
Politiek risico
Hoewel er bij tientallen wetsartikelen sprake is van lastig handhaafbare open normen, zijn er slechts zes uitgekozen om nader in te vullen. Dat heeft te maken met beperkte capaciteit op het ministerie van LNV. In dit stukken wordt dit een ''politiek risico'' genoemd. Zo kan er geen prioriteit worden gegeven aan de open normen:
- stalklimaat pluimvee (artikel 2.5. vierde lid, Besluit houders van dieren),
- tijdelijke huisvesting van dieren in dierenwinkels (besluit houders van dieren 1.6.1.),
- huisvesting van voederdieren, en
- voldoende ruimte voor ethologische en fysiologische behoefte.
Stuk voor stuk heikele kwesties; vanwege de open normen kunnen evidente misstanden niet of moeilijk worden aangepakt.
Wel wordt er werk gemaakt van:
- de stahoogte bij transport (Artikel 4.8 Regeling houders van dieren Vo (EG) nr. 1/2005, artikel 3, g)
- de bescherming in de open lucht tegen hitte en roofdieren (Besluit houders van dieren Artikel 1.6 lid 3)
- het klimaat in varkensstallen (artikel 2.5. vierde lid, Besluit houders van dieren)
- de vloeren voor kalveren (Artikel 2.35, eerste lid, van het Besluit houders van dieren);
- rechtstreekse levering kleine hoeveelheden diervoer
- toereikende hoeveelheid water gezelschapsdieren (artikel 1.7.f Besluit houders van Dieren).
De NVWA speelt een belangrijke rol bij het aanwijzen van open normen die volgens deze instantie ingevuld moeten worden om beter te kunnen handhaven. Er is door deze organisatie een longlist van 47 open normen opgesteld. Deze lijst is inmiddels uitgebreid, onbekend is met hoeveel open normen.
Bureau Berenschot heeft in 2020 de Wet Dieren en aanhangende besluiten geëvalueerd en kwam tot conclusie dat de open normen ondermijnend werken. Duidelijkheid en open normen staan op gespannen voet met elkaar, aldus Berenschot. Belangrijke constatering in het evaluatierapport is dat er moeilijk te rechtvaardigen verschillen bestaan in het beschermingsniveau binnen diersoorten en tussen diersoorten.
'De handhavende overheidspartijen voelden zich soms gedwongen om regels te stellen om de open normen in te vullen. Dit is een erg ingewikkeld proces. De sectorpartijen staan qua opvattingen over de invulling van de open normen lijnrecht tegenover dierenbeschermingsorganisaties. Beide partijen zijn ook bereid om te procederen indien de keuzes van de handhavende instanties ze niet bevalt. Dit slokt veel capaciteit op van de handhavende instanties en werkt demotiverend op de werkvloer. Bovendien hoort het stellen van regels van oudsher niet tot hun takenpakket, wat maakte dat het verduidelijken van open normen niet altijd slagvaardig en doeltreffend kon gebeuren.'' Rapport Evaluatie van de Wet Dieren 2020 Berenschot
Juridisering
Berenschot stelt vast dat de open normen hebben geleid tot juridisering. ''Omdat er geen duidelijkheid was, zijn partijen veel gaan procederen. Dit legde veel beslag op handhavende instanties, dierenbeschermingsorganisaties, sectorpartijen en uiteindelijk ook de rechterlijke macht. Omdat niemand de open normen verduidelijkte, hebben handhavende instanties, vaak tegen wil en dank, beleidsregels vastgesteld. Dit is doorgaans geen taak van handhavende instanties en geen eenvoudige klus in een situatie van grote belangentegenstellingen.''
Bij het opstellen van de Wet Dieren is ervan uitgegaan dat de open normen door de dierhouders en hun organisaties zelf zouden worden ingevuld met voorschriften. Dat was, zo blijkt uit de evaluatie, te optimistisch gedacht.
Redactie Levende Have/ Bron: rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-landbouw-natuur-en-voedselkwaliteit/documenten/woo-besluiten/2022/07/19/besluit-woo-verzoek-invulling-open-normen-wet-dieren
Eerder bericht:
