In 2023 treedt de herziene Wet Dieren in werking, waardoor dierhouders te maken krijgen met een hogere standaard van dierenwelzijn. De wijze van houden moet vanaf die datum zijn aangepast aan het dier. Reden voor de Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) om te kijken wat er verandert voor de houders en fokkers die zijn aangesloten bij rasorganisaties. Hoe denken zij over dierenwelzijn en hebben ze behoefte aan ondersteuning bij de toepassing van de wet?
Studenten van Wageningen Universiteit hebben 73 rasorganisaties benaderd voor een enquête over hun visie en beleid op het gebied van dierenwelzijn. 41% van de deze organisaties heeft de enquête volledig ingevuld. In het rapport ‘’Inventarisatie dierenwelzijn binnen rasorganisaties’’ staan de resultaten beschreven van de enquête, literatuurstudie en interviews met vijf vertegenwoordigers van rasorganisaties.
Uit de enquête komt naar voren dat de meeste respondenten dierenwelzijn relateren aan de vijf vrijheden van Brambell *) of een deel daarvan. Lichamelijke gezondheid wordt het vaakst als een van de belangrijke aspecten van dierenwelzijn genoemd. Over veel welzijnsaspecten hebben rasorganisaties geen richtlijnen. De richtlijnen die er wel zijn, gaan veelal over inteelt en erfelijke afwijkingen - ongeveer de helft van de organisaties heeft dergelijke richtlijnen - en het minst vaak over natuurlijk gedrag.
Hoewel veel organisaties aandacht besteden aan inteelt en erfelijke gebreken, missen zij soms toch nog specifieke richtlijnen of registratie, stelt het onderzoeksrapport vast. Andere zijn juist al streng aan het controleren op deze aspecten. ‘’Een mogelijk probleem van strenge controle en registratieplicht van gebreken is dat leden het niet rechtvaardig vinden en daardoor buiten de rasorganisaties om verder gaan fokken’’, zo wordt in het onderzoeksrapport gesignaleerd.
De onderzoekers stellen vast dat tegen richtlijnen over andere aspecten van dierenwelzijn, zoals huisvesting, met gemengde gevoelens wordt aangekeken. Rasorganisaties zien het belang van goede huisvesting in. Voldoende leefruimte en natuurlijk gedrag scoren na lichamelijke gezondheid hoog op de dierenwelzijnslijst van rasorganisaties, zo blijkt uit de enquête. Door het vertonen van natuurlijk gedrag en het verkeren in een positieve mentale staat op te nemen in een visie op dierenwelzijn, zou deze meer in overeenstemming zijn met de huidige ontwikkelingen, constateren de onderzoekers. Maar: ‘’Weinig rasorganisaties lijken zich op dit moment bezig te houden met deze minder praktische aspecten.’’
De rasorganisaties geven aan dat de verantwoordelijkheid om dit soort richtlijnen op te stellen niet bij hen ligt. De angst bestaat om leden te verliezen als zij dit toch zouden doen. (..) Wel wordt er bij sommige rasorganisaties mondeling dierenwelzijn gepromoot onder leden, via advies of begeleiding door ervaren leden. Aangezien dit soms via persoonlijke gesprekken gebeurt, is niet te achterhalen welke informatie exact overgebracht wordt,’’ aldus het onderzoeksrapport. De meeste hobbyhouders hebben kleine aantallen dieren en houden deze zonder winstoogmerk, zo wordt gesignaleerd. Uit het onderzoek blijkt dat het moeilijk is om bestaande stallen en andere huisvesting aan te passen naar nieuwe standaarden, vanwege financiële redenen. Daarnaast kan het zijn dat gemeentes vergunningaanvragen afkeuren.
Uit de gesprekken met vijf geïnterviewden die hun visie geven op dierenwelzijn, komt naar voren dat de eigenaar de dieren goed moet verzorgen en dat huisvesting en voeding goed moeten zijn. Voeding en verzorging worden ook afgewogen tegen de mogelijkheid om natuurlijk gedrag te vertonen. Binnen organisaties zijn discussies gaande over het aanpassen van rasstandaarden om dierenwelzijn te verhogen. De geïnterviewden geven aan dat een rasstandaard aanpassen een proces van lange adem is en dat een balans gevonden moet worden gezocht tussen wat de fokkers mooi vinden en wat optimaal is voor het dier.
Alle resultaten bij elkaar hebben geleid tot het volgende advies aan SZH: allereerst is het belangrijk om verder te gaan met het informeren over inteelt, omdat slechts 50% van de organisaties hier richtlijnen over heeft. Daarnaast bestaat nog steeds grote weerstand tegen inkruisen. Ten tweede zou het goed zijn als aandacht gegeven wordt aan houderijsystemen, omdat ook emotionele gezondheid en natuurlijk gedrag hierdoor bevorderd kunnen worden. SZH kan op dit gebied ondersteuning bieden door het gesprek hierover aan te gaan, praktische aanbevelingen te geven en belangen te behartigen bij wetgevers en de overheid.
*) De ‘Vijf Vrijheden’ van Brambell dateren uit 1965. Ze houden in dat dieren vrij moeten zijn van honger, ongemak, pijn/ziekte, angst en dat ze vrijheid moeten hebben om natuurlijk gedrag te vertonen. De vijf vrijheden van Brambell staan ter discussie. Ze zijn volgens huidige inzichten en de huidige stand van wetenschap niet meer voldoende om het welzijn te waarborgen. Zie We-willen-dat-dieren-floreren-daar-zijn-nieuwe-ontwerpen-voor-nodig
Redactie Levende Have
