Schurft is een huidaandoening veroorzaakt door mijten, een parasiet van 0,5 mm groot. Dit spinachtige beestje met acht poten boort zich door de oppervlakkige huidlaag en nestelt zich onder de huid. De mijt graaft tunnels in de huid waarin ze haar eitjes legt die na 3 tot 8 dagen uitkomen. De larven kruipen naar de oppervlakte waar ze na 4 tot 6 dagen volwassen worden. Tussen de 7 en 14 dagen kunnen deze ook weer eitjes leggen waarmee hun cyclus voltooid is. De mijt overleeft slecht enkele dagen, maar dit zal langer duren als de buitentemperatuur laag is en de vochtigheid hoog (Leroy J. e.a. 2003).
Sarcoptes scabiei, Psoroptes en Choroptes
Er bestaan verschillende soorten mijten. De meest voorkomende schurftmijt bij de alpaca is de zogenaamde Sarcoptes scabiei. Maar ook Psoroptes en Choroptes infecties worden geregeld vastgesteld. Sarcoptesmijten komen over het hele lichaam van het dier voor. Vooral de onderkant van de buik, de liesstreek, de poten en de kop zijn het ergst aangetast, maar ook de binnenkant van de dijen, onder de staart bij de genitaliën en aan de voorhuid bij hengsten. Het begin is te herkennen aan rode knobbeltjes/puistjes die na het openknappen veranderen in nare korsterige huisbeschadigingen.
Schurft in oren
Psoroptesmijten komen vrijwel alleen voor in de buitenste gehoorgang en op de kop. De eerste aanwijzingen zijn het regelmatig kopschudden, de oren langs het hoofd laten hangen en het met de achterpoot krabben aan de kop. Verder kan het dier coorinatieproblemen hebben. Het betreft meestal Psoroptes cuniculi die ook bij andere diersoorten, zoals het schaap en de geit, wordt beschreven als oorzaak van oorschurft.
Gaten in de huid
De Choroptesmijt wordt wat minder vaak aangetroffen bij alpaca’s. Deze mijt leeft voornamelijk op de huid waarin het gaten vreet. Deze mijten zorgen voor kale plekken en komen voor tussen de tenen, aan de achterbenen (bij voorkeur aan het achterste kniegewricht), de oksels, de onderbuik en aan de punten van de oren. In tegenstelling tot de sarcoptesmijt geeft deze mijt geen verdikte huid.
Sarcoptesmijten bij alpaca's
Sarcoptesmijten worden bij 40% van de alpaca’s gevonden. In de literatuur is een melding gemaakt van enorme epidemische uitbraken van de Scartoptes schurft, waarbij tot twee derde van de lamastapel ten onder is gegaan. Ook in België komen heel regelmatig schurftproblemen voor bij de alpaca’s. Door de dikke vacht blijven letsels heel lang verborgen. Pas na het openduwen van de wol op verschillende plaatsen van het lichaam komen eventuele aangetaste zones aan het licht. Aanvankelijk zijn dat kleine bobbeltjes met nadien uitvallen van de haren en een sterke grijsverkleurende verdikking van de huid. Het is heel belangrijk om bij de aankoop van een alpaca de huid van het dier grondig te inspecteren en eventueel preventief te behandelen.
Klinische verschijnselen van schurft bij alpaca's
De klinische sypmtomen van schurft zijn jeuk, korsten en een sterke verdikking van de huid. Geïnfecteerde dieren vermageren en kunnen sterven, indien geen behandeling wordt ingesteld. De jeuk krijgt het dier door een allergische reactie op de mijt en de uitwerpselen daarvan. Oorschurft geeft jeuk aan de oren en veel viezigheid in de oren. De rondkruipende diertjes kunnen flinke irritatie in de uitwendige gehoorgang geven en als de mijten over het trommelvlies kruipen geeft dat een schrikreactie bij het dier. Door het vele krabben zal uiteindelijk een enorme huidontsteking ontstaan die secundair geïnfecteerd wordt door bacteriën. Ook kaalheid, erge verdikking van de huid en het algemeen zeer ziek worden van het dier kan het gevolg zijn van een laattijdige diagnose van schurft.
Besmetting en verspreiding
Veertig procent van de alpaca’s draagt de mijt mee waarbij het niet tot uiting komt. Deze dieren zijn het gevaarlijkste voor de houders en fokkers omdat er geen verschijnsel van schurft is, maar de mijt kan wel overgedragen worden. Schurft kan op 2 manieren worden overgedragen: binnen de houderij en tussen houderijen. Bij besmetting binnen de houderij kan er gedacht worden aan besmetting van de dieren onderling door intensief direct contact. Verder kan de mijt overgedragen worden via de houder en verzorger. De mijt kan op de kleren gaan zitten waardoor de dieren besmet kunnen worden.
Bij besmetting tussen houderijen kan gedacht worden aan transport. Besmette transportmiddelen bijvoorbeeld. Verder is een grote inkomstenbron van het bedrijf het verkopen van dekkingen. Voor de dekkingen komen er merries naar zijn bedrijf of hij gaat met hengsten naar de andere merrie toe. Hierbij kan er ook schurftoverdracht plaats vinden.
Bestrijding en behandeling van schurft bij alpaca
Bij aankomt van een alpaca is het verstandig om deze goed te controleren op de aanwezigheid van schurft. De schurft kan namelijk door de dikke vacht nauwelijks zichtbaar zijn. Het dier kan eventueel preventief behandeld worden met doramectine SC, deze behandeling moet na tien dagen herhaald worden. (Leroy e.a., 2003)
Bij de waarneming van schurft is het aan te raden om daar een afkrabsel te laten nemen. Mat behulp van dit afkrabsel kan worden onderzocht om welke mijt het gaat (Leroy e.a., 2003).
Adviezen:
- Zorg dat de hele kudde minstens 1 keer per jaar geschoren wordt.
- Zorg dat de hele kudde na het scheren gewassen wordt met het middel Sarnacuran
- Zorg dat de hele kudde 3 keer per jaar ontwormd wordt. (Ivomec: 1cc per 20 kg lichaamsgewicht OF Cydactin: 1,5 cc per alpaca). Deze middelen NIET gebruiken tijdens de laatste 3 maanden van de dracht!
- Controleer de hele kudde minstens 1 keer per maand op symptomen van schurft. Dit zijn: jeuk, korsten en verdikking van de huid. Dit is voornamelijk te zien in de schaamstreek, op de buik, de poten en de kop.
- Zorg dat de hele stal minstens 1 keer per jaar uitgemest wordt en gedesinfecteerd wordt.
- Houd nieuwe dieren een maand in quarantaine.
Actiepunten bij de ontdekking van schurft
Bij de eerste symptomen van schurft dient het dier gelijk gewassen te worden met het middel Sarnacuran. Deze behandeling moet na 7-10 dagen herhaald worden.
Bij de eerste symptomen van schurft dient het dier gelijk behandeld te worden met Ivomec of Cydactin, Cydectin. Deze behandeling dient 2 keer herhaald te worden met een interval van +- 10 dagen.
Als de symptomen aanhouden, dient het dier in quarantaine gezet te worden en iedere week te worden gewassen. Als de schurftproblemen niet weggaan en/of verergeren is het noodzakelijk dat u contact opneemt met de dierenarts. De dieren kunnen vermageren en zelfs sterven (1)
(1) Schurft bij alpaca’s. Gezondheidsprotocol ter voorkoming van schurftoverdracht, Lennie Buijtenhek, Jannita Folmer, Lotte Wintermans, ’s-Hertogenbosch, Juni 2010
Terug naar:
