In Den Oever bij de Afsluitdijk aan de Waddenzee is op 17 november bij een zwaan van een hobbypluimveehouder vogelgriep type H5N8 vastgesteld. Omdat na de ontdekking meerdere vogels ziek bleken, zijn op 18 november alle kippen en watervogels van deze hobbydierhouder gedood. Dat heeft staatssecretaris Van Dam in een brief aan de Tweede Kamer bekend gemaakt.
Het is voor het eerst sinds de introductie dit jaar van het virus H5N8 onder wilde vogels dat er gehouden dieren zijn getroffen door deze zeer besmettelijke variant van vogelgriep. De getroffen zwaan en andere watervogels zijn hoogstwaarschijnlijk in contact gekomen met uitwerpselen van wilde watervogels. De afgelopen weken zijn er zeer veel dode wilde watervogels in open water aangetroffen: in Zeewolde, Monnickendam, Rotterdam, Werkendam, Oostzaan, Medemblik en Durgerdam. (zie bijlage voor kaart gemeenten vogelgriep)
Bij een aantal watervogels in het recreatiepark Plaswijckpark in Rotterdam is eveneens het vogelgriep type H5N8 vastgesteld. Deze groep vogels is gedood om verspreiding te voorkomen. Of het om wilde vogels ging, heeft het miniserie van Economische Zaken niet bekend gemaakt. Een andere groep vogels in dit park vertoonde geen verschijnselen van vogelgriep en deze vogels blijven nu binnen. Experts houden de gezondheid van deze dieren in de gaten. De ruimte waar deze vogels zich bevinden is niet toegankelijk voor publiek.
Beleidsdraaiboek
Opmerkelijk is dat het ministerie van Economische Zaken vooralsnog het beleidsdraaiboek Aviaire Influenza op een belangrijk onderdeel niet uitvoert. Dit draaiboek schrijft voor dat er bij een uitbraak bij een hobbypluimveehouder een toezichts- en een beschermingsgebied van respectievelijk 3 en 10 kilometer wordt ingesteld. Daarin dienen alle bedrijven en locaties te worden onderzocht op de aanwezigheid van virus.
Vacinatie
In de brief aan de Tweede Kamer stelt Van dam dat vaccinatie tegen vogelgriep in de Europese Unie bij uitzondering mogelijk is, wanneer wordt voldaan aan een reeks voorwaarden, waaronder administratieve. ''Er is een vaccin dat in Europa is geregistreerd en dat is gebaseerd op een vogelgriepvirus type H5N2. Laboratoriumonderzoek dat is uitgevoerd door Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) laat zien dat de werkzaamheid van dit vaccin tegen het huidige HPAI H5N8 virus hoogst waarschijnlijk zeer gering is.''
Gevaar voor de mens
Uit de verspreiding van het virus en de vele slachtoffers onder wilde vogels blijkt dat we te maken hebben met een zeer besmettelijke dodelijke variant. Diverse instanties hebben een risicobeoordeling naar de risico’s voor mensen uitgevoerd. Deze hebben geconcludeerd dat er tot op heden geen menselijke besmettingen met dit virus zijn gemeld en dat het risico van overdracht naar mensen zeer laag is. Ook het RIVM meldt op zijn website dat er tot nu toe geen ziektegevallen bij mensen zijn beschreven.
Afschermplicht
Voor een houder van hoenderachtigen (Galliformes), roofvogels (Accipitriformes/Falconiformes) en duiven (Columbidae), geldt sinds 9 november de verplichting zijn dieren af te schermen van contact met wilde watervogels door ze bijvoorbeeld in een volière onder te brengen. Sinds 14 november is daar een tentoonstellingeverbod en een bezoekverbod bijgekomen.
Redactie Levende Have
