Na jaren van kaalslag op het platteland, waarbij boeren stelselmatig bomen en houtwallen om financiële redenen hebben verwijderd, is nieuwe aanplant meer dan ooit nodig. Twee hete zomers achtereen maken duidelijk dat het planten van bomen eigenlijk geen dag meer kan wachten. Kippen, schapen, geiten, varkens, koeien, paarden, ezels - ze hebben allemaal baat bij natuurlijke beschutting tegen de brandende zon.
Ook de hobbymatige en kleinschalige houders kunnen door het planten van bomen bijdragen aan een beter dierenwelzijn. Mooi meegenomen is dat het de biodiversiteit ten goede komt. Door bomen te combineren met verschillende struiken en door een combinatie van gras met bloeiende bloemen en kruiden in te zaaien verhoog je de biodiversiteit aanzienlijk. Een goede schuilplaats in een houtwal of bosje bevordert bovendien de band tussen moeder en jong, en verhoogt de overlevingskansen van pasgeboren dieren. Bomen en struiken zijn ook prima schuurplekken, waarmee varkens, koeien en schapen hun vacht kunnen verzorgen en parasieten kunnen verwijderen.
Iets kopen bij bol.com? Klik hier en steun met je aankoop Levende Have
Fruitbomen, lijsterbessen, hazelaars, walnotenbomen, berken, wilgen, vlierbomen, linden en elzen zijn zeer geschikt als bomen in de wei. Eiken en esdoorns kunnen beter worden gemeden. Eiken blijken geliefd bij de eikenprocessierups en laten vaak na een extreem doge periode grote hoeveelheden onrijpe eikels vallen. Deze bevatten het giftige tanine. Esdoorns vormen vooral voor paarden een risico, vanwege het optreden van atypische myopathie.
Agroforestry
Wageningen Universiteit & Research heeft nog tot 2022 een groot project lopen, getiteld ''Agroforestry''. Dat gaat veel verder dan het planten van een paar bomen in de wei, maar de kennis die wordt verzameld is interessant voor iedereen die een paar schapen, koeien, paarden, varkens, geiten of kippen heeft. Zo blijkt dat bomen niet alleen goed zijn voor het dierenwelzijn, maar ook voor de bodem. ''Bomen hebben een grote invloed op de bodemstructuur en bodemvruchtbaarheid door bladval en doorworteling. Dit heeft weer een positief effect op het bodemleven die de nutriëntenkringloop en afbraak van organisch materiaal beheren. Langs de bomen worden hierdoor vaker meer verschillende soorten van pissebedden, duizendpoten, regenwormen, bodemschimmels en meer micro-biotische activiteit gevonden'', aldus de Factsheet Agroforestry van de WUR. Naast de aanvoer van organisch stof, structuurverbetering, en stikstofbinding, zorgen bomen voor de bescherming tegen wind- en watererosie. Dankzij de bomen zal ook het oppervlaktewater minder vervuild raken.
In de Factsheet enkele belangrijke adviezen:
- kies soorten met variatie in groeitijd, bloeitijd, bloemtype en groeiwijze,
- kies verschillende variëteiten om genetische variatie te bieden en teeltrisico te spreiden,
- invulling en beheer van de boomstrook is erg belangrijk voor biodiversiteit; denk hierbij aan grassen, kruiden en bloemen, of waarom niet een andere meerjarige soort? Voor insecten zijn voornamelijk inheemse plantensoorten aan te raden,
- struiken en struweel zijn belangrijk voor vogels en de bloei is belangrijk voor insecten en natuurlijke plaagbestrijders,
- ongestoorde hoge kruidachtige vegetatie is belangrijk voor weide- en akkervogels.
Redactie Levende Have
