Klik hier voor het laatste nieuws over de dreiging van Afrikaanse varkenpest
Afrikaanse varkenspest is een besmettelijke ziekte bij varkens en varkensachtigen, zoals het wrattenzwijn. De ziekte wordt veroorzaakt door een virus en lijkt op klassieke varkenspest. Afrikaanse varkenspest is erg besmettelijk en vaak dodelijk voor varkens. Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat het virus gevaarlijk is voor mensen.
Besmette dieren hebben koorts en een rode huid, mogelijk diarree en het virus kan abortussen veroorzaken bij drachtige zeugen. Aan het zogenaamde hoogpathogene virus kunnen alle varkens sterven. Bij de meer milde virussen zijn de symptomen minder intens, maar kan de sterfte nog steeds hoog zijn: dertig tot zeventig procent. Er is ook een chronische vorm, waarbij de dieren het virus de rest van hun leven bij zich dragen en steeds verder achteruit gaan.
Besmetting
Dieren steken elkaar aan door direct contact. Daarnaast kan het virus worden overgedragen door teken of door het eten van geïnfecteerd vlees. Ook is het mogelijk dat de ziekte wordt overgebracht via smetstof op voertuigen, personen of instrumenten. Niet te onderschatten factor is het voer voor varkens. Afrikaanse varkenspest kan een bedrijf binnenkomen via de mais, afkomstig uit besmette gebieden.
Afrikaanse varkenspest komt in de meeste Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara voor. In Mozambique duikt de ziekte telkens weer op. Sinds 2007 komt Afrikaanse varkenspest voor in Georgië, de omringende Russische gebieden, in de Oeral en in de buurt van Leningrad. Sindsdien rukt het virus langzaam op richting de grens met Europa. Op 13 september 2018 is het virus voor het eerst ook aangetroffen bij dode wilde zwijnen in de Ardennen.
Een uitbraak in Oost-Europa beperkt zich vaak niet tot een aantal besmette bedrijven. Vaak gaat het om complete dorpen waar de dieren na een infectie geruimd worden. Er komen veel meldingen uit Letland, Litouwen, Polen, Tsjechie, Roemenie en Moldavie.
Geen vaccin
Er is geen vaccin tegen Afrikaanse varkenspest. Ontwikkeling van een vaccin is lastig, aangezien het virus zich snel aanpast. Toch zijn Spaanse onderzoekers erin geslaagd wilde zwijnen met behulp van een vaccin immuun te maken voor het virus. Het vaccin werd toegediend via voedsel. Nader onderzoek moet uitwijzen hoe succesvol en veilig deze methode is.
Preventie
Nederland is voorbereid op een uitbraak van Afrikaanse varkenspest. Voor het beleidsdraaiboek zie bijlage. Mensen worden nog altijd als de grootste risicofactor beschouwd. De Nederlandse Gezondheidsdienst voor Dieren waarschuwt reizigers geen varkensvleesproducten mee te nemen uit besmette gebieden. De NVWA heeft een tweede reiniging en ontsmetting ingesteld voor vrachtwagens die terugkomen uit gebieden waar Afrikaanse varkenspest heerst. Afrikaanse varkenspest kan ook via teken (Ornithodorus moubata) worden overgebracht. De EFSA (Europese organisatie voor voedselveiligheid) stelt dat het gecontroleerd afschieten van wilde zwijnen in een besmet gebied effectief kan zijn om het oprukkende virus te stoppen.
Kleinschalige houders die hun varkens buiten hebben lopen doen er verstandig aan elk contact met wilde zwijnen te vermijden en het voeren van de varkens door vreemden te voorkomen.
Voor meer informatie, zie Centre for Food Security and Public Health
Klik hier voor het beleidsdraaiboek Afrikaanse varkenspest
Terug naar:
