Dit bericht is bijgewerkt naar aanleiding van aanhoudende berichten over Afrikaanse varkenspest in Duitsland en Italië. Ook is er eind 2021 een advies van de deskundigengroep dierziekten verschenen (zie bijlage). In april 2023 is een nieuw draaiboek verschenen.
Zodra Afrikaanse varkenspest via wilde zwijnen ons land dreigt binnen te komen, krijgen ook houders van hobbyvarkens met deze ziekte te maken. Commerciële varkenshouders zullen pleiten voor een landelijke ophokplicht.
Het ministerie van landbouw heeft, ondanks besmettingen in het buitenland, laten weten tot dusver nog geen aanleiding te zien om extra maatregelen te treffen. Wel wordt voortdurend bekeken of er maatregelen nodig zijn, bovenop de verplichting om vervoermiddelen voor evenhoevigen vanuit landen waar bedrijven besmet zijn, direct na aankomst in Nederland te reinigen en te ontsmetten.
Mochten er extra voorzorgsmaatregelen komen, dan zullen die mogelijk van toepassing zijn op iedere varkenshouder, dus ook op de houder van hobbyvarkens.
Wat hangt hobbyvarkens precies boven het hoofd?
Het draaiboek Klassieke en Afrikaanse Varkenspest geeft daarover uitsluitsel. Dat is van toepassing zodra er varkenspest uitbreekt in Nederland. Het geldt dus ook voor Afrikaanse varkenspest. Met dit verschil: tegen klassieke varkenspest kan bij een uitbraak worden gevaccineerd, tegen Afrikaanse varkenspest niet. Er is namelijk geen vaccin.
Het draaiboek maakt onderscheid tussen commercieel gehouden varkens en hobbyvarkens. Wil je dat jouw varkens als hobbyvarken worden behandeld, dan is het noodzakelijk om ze als zodanig te registreren. Kijk hiervoor op Identificatie en registratie van varkens. Wil je geen enkel risico lopen, meld je varkens dan aan bij een van de genoemde databanken en doe ze een oormerk in.
Varkenshok, goede afrastering, voer geen voedselresten, voorkom contact met wilde zwijnen
Heb je je varkens buiten lopen?
- Zorg er dan voor dat ze achter een goede, liefst een dubbele (elektrische) afrastering staan. Zorg ook voor voldoende afstand tussen afrastering, openbare weg en omliggende percelen.
- Varkens moeten naar binnen kunnen als dat nodig is. Als er één besmet wild zwijn in Nederland wordt gevonden, dan zal er al heel snel een ophokplicht komen. Richt het binnenverblijf zo in dat ze daar eventueel langer kunnen verblijven. Dat betekent vooral dat het groot genoeg is en dat ze er kunnen eten, drinken en slapen. Varkens moeten natuurlijk wel kunnen plassen en poepen. Daarvoor kun je een overdekte uitloop maken.
- Voer je varkens geen voedselresten, zorg ervoor dat passanten dat ook niet kunnen doen en voorkom contact tussen jouw hobbyvarkens en wilde zwijnen. Zorg ervoor dat keukenafval niet in het milieu terecht komt waar het wilde zwijnen kan aantrekken.
Er zijn talrijke wilde zwijnen in Nederland buiten de daartoe aangewezen gebieden (Veluwe en Limburgse Meinweg). Zie kaart in wiki Afrikaanse varkenspest. Buiten de aangewezen gebieden geldt een zogeheten nulstand, maar die is jarenlang niet gehandhaafd.
Aangifteplichtig
Heb je het vermoeden dat jouw varkens besmet zijn met Afrikaanse varkenspest, meld dat dan bij de NVWA. In de wiki over Afrikaanse varkenspest kun je meer lezen over de ziekteverschijnselen.
Bezoekersregeling
Wordt er een bezoekersregeling ingesteld, dan geldt die ook voor hobbydierhouderijen en kinderboerderijen en andere bedrijven met een publieke functie. Wanneer er een uitbraak dreigt, geldt het advies om voldoende voer in te slaan, zodat een periode van strenge voorzorgsmaatregelen kan worden overbrugd.
Hygiëneprotocol
Zodra er een uitbraak is, treedt het draaaiboek in werking. Zie bericht Beperkte uitzondering voor hobbyvarkens in draaiboek varkenspest. Locaties met hobbyvarkens worden beschouwd als inrichting. Ze zijn dus onderworpen aan alle maatregelen die voor inrichtingen gelden. Alleen op het onderdeel preventief ruimen geldt een uitzondering.
Uitbraak en ruimen
Wordt er een uitbraak geconstateerd bij jouw hobbyvarkens, dan zullen deze worden gedood. De hobbyvarkenshouders met wie je contact hebt gehad, krijgen te maken met controle. Wordt er een uitbraak geconstateerd bij een commercieel bedrijf, dan komt er een ruimingscirkel van 1 kilometer rond het bedrijf. Omdat commerciële varkensbedrijven in Nederland zeer dicht op elkaar zitten, met daartussen burgerwoningen, kan het zijn dat het ruimingsgebied al gauw groter wordt dan die ene kilometer. Hobbyvarkens worden niet preventief gedood.
Definitie kleinschalig hobbybedrijf
Een kleinschalig hobbybedrijf wordt in de varkenshouderij gedefinieerd als een bedrijf dat aan de volgende voorwaarden voldoet:
• Er worden maximaal 4 varkens ouder dan 10 weken gehouden.
• Ze leveren geen varkens af aan professionele varkensbedrijven (d.w.z. varkensbedrijven met een A, B, C, D, E of F status in de Verordening Varkensleveringen van het PVE), met uitzondering van leveringen aan de slacht.
Het volledige draaiboek is te vinden via een link in de wiki Afrikaanse varkenspest.
Redactie Levende Have
Andere berichten over Afrikaanse varkenspest:
- Afrikaanse varkenspest steekt de grens van Polen met Duitsland over
- Afrikaanse varkenspest komt angstaanjagend dichtbij
- Vaccin tegen Afrikaanse varkenspest nog ver weg
- Chinees vaccin tegen Afrikaanse varkenspest
Nieuwe berichten:
