Rotkreupel is een stinkende ontsteking aan de klauw van het schaap. De aandoening is zeer besmettelijk en erg pijnlijk. Sommige schapen kunnen drager zijn, zonder symptomen te vertonen. Twee bacteriën zijn de boosdoeners. De ene - Fusobacterium necrophorum – is permanent aanwezig in elk schapenmilieu, de andere, de eigenlijke rotkreupel-bacterie - Dichelobacter nodosus – kan worden ingesleept via de aankoop van nieuwe dieren of via mest en modder aan de laarzen na bezoek aan een besmette koppel. Rotkreupel ontstaat wanneer de rotkreupelbacterie de kans krijgt zich te ontwikkelen en te vermenigvuldigen op de klauwhuid, als daar geen of weinig zuurstof bij kan komen. Een buitentemperatuur van boven de 10 graden Celsius bevordert het ontstaan van de ontsteking.
Diagnose van rotkreupel
Schapen kunnen de bacterie bij zich hebben, zonder dat ze verschijnselen van rotkreupel vertonen. Maar in de meeste gevallen ontstaat er door de ontsteking van de tussenklauwhuid kreupelheid. Klauwen voelen warm aan en zijn pijnlijk. Door ophoping van vocht en het afsterven van weefsel ontstaat er een typische geur. Schapen lopen moeilijk en gaan door de knieën om te grazen. Als ze niet behandeld worden, neemt hun conditie gaandeweg af.
Bij de Gezondheidsdienst voor Dieren kun je een test laten doen die de rotkreupelbacterie aantoont. Je kunt zelf een monster nemen (swab). Er zijn pakketten met tien swabs verkrijgbaar, speciaal voor houders van minder dan 20 schapen en/of geiten.
Behandeling van rotkreupel
Rotkreupel is goed te behandelen wanneer het zich nog in het beginstadium bevindt. Zorg ervoor dat je er in een vroeg stadium bij bent. Dieren met een lichte infectie kunnen het beste een kwartier in een stabad met 10% zinksulfaat. Schapen met een zwaardere infectie krijgen tegenwoordig langwerkende antibiotica voorgeschreven, zoals oxytetracycline. Het bekappen van de klauwen bij rotkreupel is niet meer van deze tijd. Een onbekapte klauw herstelt zich sneller, is uit onderzoek gebleken. Het schoonmaken en ontsmetten van de tussenklauwspleet met blauwspray is wel van belang.
Na behandeling moeten de dieren naar een schone wei. Dat is een wei waar twee weken geen schapen hebben gelopen. Het schoonmaken en ontsmetten moet om de paar weken worden herhaald.
De dierenarts beschikt over een blauwspray; een ontsmettingsmiddel tegen rotkreupel, op basis van antibiotica. Vanwege deze antibiotica mag dit middel alleen worden verkocht via de dierenartsenpraktijken. Middelen of spray’s zonder deze antibiotica zijn wel blauw, maar werken niet tegen rotkreupel.
Bij een hardnekkige infectie is een uitgebreid behandelprotocol sterk aan te bevelen. Dit protocol kan in overleg met de dierenarts worden opgesteld. Het begint met het scheiden van volwassen dieren en de lammeren, het apart zetten van dieren die de rotkreupelbacterie bij zich dragen en de afvoer van dieren met een chronische aandoening.
Om het gebruik van antibiotica zoveel mogelijk te beperken, is preventie van groot belang, Geregeld een goede Klauwverzorging bij schapen toepassen, het ontsmetten en een quarantaineperiode van twee weken voor nieuw aangevoerde dieren, kan rotkreupel voorkomen. Als er nieuwe schapen worden aangevoerd, plaats deze dan in quarantaine nadat hun poten zijn ontsmet in een stabad met een 10% zinksulfaat oplossing.
Vaccineren tegen rotkreupel
Als veel dieren last hebben van deze aandoening of als ze bijvoorbeeld al ‘op de knieën’ liggen bij het grazen, kunnen ze in het uiterste geval worden gevaccineerd tegen rotkreupel. Deze vaccinatie werkt goed, maar moet tweemaal gebeuren met een tussenpoos van zes weken en dient vervolgens jaarlijks te worden herhaald. Nadeel van vaccinatie is dat je niet meer ziet of de dieren nog besmet zijn.
Terug naar:
