Tekst: Jinke Hesterman
In het najaar ligt in de wei het accent op onderhoud. Gedurende de zomermaanden zijn wellicht problemen aan het licht getreden, zoals de opkomst van ongewenste kruiden en grassen. Die ‘’indringers’’ vestigen zich vaak op beschadigde plekken. Nu is het de tijd om die plekken los te maken en opnieuw in te zaaien. Bij een redelijke bodemtemperatuur en bodemvochtigheid kan het graszaad nog gemakkelijk ontkiemen. Ook doorzaaien is een optie. Daarbij wordt graszaad ingebracht in een bestaande grasmat. Dat kan het beste in het voorjaar gebeuren, maar bij redelijke temperaturen is het najaar ook geschikt. Bij doorzaaien is vooral regen noodzakelijk om een goede aanslag van het nieuwe graszaad te krijgen.
Doorzaaien
Bij doorzaaien moet de oude zode vooraf zo kort mogelijk afgeweid of gemaaid worden. Gebruik een mengsel met hoofdzakelijk snel kiemende grassoorten, zoals Engels raaigras. Tragere grassoorten komen snel in de verdrukking in de oude graszode. Ook is het goed mogelijk om alleen de grote holle plekken handmatig door of bij te zaaien. Gebruik bij machinaal doorzaaien 25 – 30 kg graszaad/ha. Bij doorzaaien van holle plekken met de hand moet er wat meer graszaad worden gebruikt (60 kg/ha).
Gaat u niet doorzaaien, laat het maaien dan in het najaar achterwege. Gras heeft na een maaibeurt immers tijd nodig voor herstel en hergroei. Dat lukt in dit seizoen onvoldoende en kan beter gebeuren als er nog enige groei te verwachten valt. Wel moet voorkomen worden dat het gras te hoog de winter ingaat. Zorg ervoor dat het gras een maximale lengte van acht centimeter heeft. Als er dan toch gemaaid moet worden, stel de machine dan niet op een al te lage stand in.
Kalk
Bemesten met vaste mest of drijfmest is in het najaar niet toegestaan. Daarvoor geldt van februari tot en met augustus een ‘’uitrijperiode’’. Wie wil bemesten kan dat dus het beste in april of mei doen. Toch kan het nodig zijn het weiland voor de winter wat bij te voeren. Het najaar is vooral een geschikt tijdstip voor het toevoegen van kalk om de pH-waarde weer op peil te brengen. Deze waarde kan met behulp van monsters worden vastgesteld. Een te lage pH-waarde duidt op verzuring van de bodem. Gevolg is dat de gewenste grassen en kruiden onvoldoende voedingsstoffen opnemen uit de bodem. De pH-waarde is ook van invloed op de aanwezigheid van sporenelementen. Door de verzuring spoelen kalium, calcium en magnesium weg.
Hou bij de bepaling van de pH-waarde wel rekening met de grondsoort. Over het algemeen geldt dat zware gronden een hogere pH moeten hebben dan lichtere gronden. Gronden met een hoog gehalte aan organische stof kunnen met een lagere pH volstaan dan gronden met een laag gehalte aan organische stof (zie tabel).
Daarbij is het goed te bedenken dat gras- en akkerland met een pH van 4,5, honderd maal zuurder is dan een bodem met een pH van 6,5. Door de kalk in de herfst te strooien zal op het moment dat het gras in het voorjaar begint te groeien de pH van de bodem weer op peil zijn. Organische mest kan daarna de pH-waarde stabiliseren en een verdere daling tegengaan.
Teveel calcium kan een te hoge pH tot gevolg hebben. Daardoor daalt de humusvoorraad in de bodem. Vooral in zandgronden is dat gevaar reëel. Bij een te hoge pH, dus bij aanwezigheid van veel kalk, kan gebrek aan mangaan, ijzer, borium, zink en koper optreden. Te zware kalkgiften kan men dus maar beter vermijden.
Weidewisselen
Wie gewend is zijn schapen, geiten of paarden geregeld in een andere wei te zetten, kan daar in het najaar gerust mee doorgaan. In dit seizoen is het ‘’weidewisselen’’ niet van belang om het risico op worminfecties te verlagen, maar om schade aan het grasland te verminderen. De combinatie van veel regen en geringe groei van het gras is bij een te intensief gebruik slecht voor het weiland. Daarom is het goed de dieren geregeld te verhuizen. Dat geeft ook ruimte om gedeelten door te zaaien, te bekalken of om andere problemen in de wei aan te pakken, zoals het verharden van stukken waar de dieren veelvuldig staan (rond de drinkbak).
Tip: Alleen pH meten geeft een vertekend beeld van de bodemtoestand. De pH kan namelijk niet los gezien worden van organische stof (humus). Een onderzoek dat zich op beide richt, geeft een nauwkeurig inzicht in de kalktoestand van de bodem.
