Het nieuwe Europese landbouwbeleid biedt mogelijkheden om kleinschalige landbouwers financieel tegemoet te komen, zonder al teveel voorwaarden en bureaucratie. Nederland heeft er mede voor gezorgd dat het om een vrijwillige regeling gaat. Lidstaten hoeven deze niet toe te passen.
Of Nederland met ingang van 2015 zelf gebruik gaat maken van de regeling voor kleine boeren, zal binnenkort blijken. Mocht staatssecretaris Dijksma de kleinschalig opererende boeren in Nederland uit de Europese pot een financiele tegemoetkoming willen geven, dan zullen degenen die daarvoor in aanmerking willen komen, in elk geval ingeschreven moeten staan bij de Kamer van Koophandel. Om in aanmerking te komen, moet men bovendien landbouwer zijn, aldus een woordvoerder van Dienst Regelingen. Dat houdt in dat men een agrarische activiteit uitvoert, zoals:
- productie: opfokken, het verbouwen van gewassen inclusief oogsten, melken, fokken van dieren en het houden van dieren voor landbouw-doelen of
- het uitvoeren van minimumactiviteiten van land zodat het geschikt blijft voor grazen of bebouwen van gewassen.
Ook moet je een BRS-nummer hebben. Dat nummer kan worden aangevraagd bij mijn.rvo.nl via 0800-2233322. Dit nummer is noodzakelijk voor de uitwisseling met de centrale database van het ministerie van EZ. Verder zijn er nog andere criteria waaraan men moet voldoen om deel te nemen aan de regeling inkomenssteun in 2015:
- je moet hebt in 2013 een bedrijfstoeslagregeling ontvangen, of
- je hebt nooit toeslagrechten gehad, maar je kunt aantonendat je landbouwer was in 2013, of
- je was landbouwer die fruit, groente, aardappelen (poot- of consumptie), bloembollen of siergewassen teelde, of je exploiteerde een wijngaard in 2013, of
- je bent startende landbouwer in 2015 (je hebt minimaal 5 jaar vóór 2015 geen landbouwbedrijf gehad).
Vrijgesteld van controles
Het gaat bij de kleine landbouwers niet om grote bedragen, maximaal €1250 per jaar. De lidstaten kunnen kiezen uit verschillende methoden voor de berekening van de jaarlijkse betaling. Een van de opties is dat de kleine boeren gewoon het bedrag krijgen dat ze normaal zouden ontvangen via een bedrijfstoeslag, straks hectaretoeslag. Dit betekent een enorme vereenvoudiging. De betrokkenen zijn dan vrijgesteld van zowel controles en sancties op het gebied van de randvoorwaarden als vergroening, aldus de Europese Commissie in een persbericht.
Uit een effectbeoordeling van de EU blijkt dat ongeveer een derde van de landbouwbedrijven die GLB-financiering aanvragen, maximaal 3 hectare groot zijn – in totaal komt dit neer op slechts 3 % van de totale landbouwoppervlakte in de EU-27. De voordelen van een speciale regeling voor kleine boeren spelen vooral in midden-, zuid- en oost Europa. Maar ook in west-Europa is een grote groep kleinschalig opererende boeren met hooguit drie hectare.
Vijftig miljoen euro
In Nederland was in 2012 volgens het CBS 29% van alle land- en tuinbouwbedrijven in Nederland klein: ze hadden een omvang tussen de 3.000 en 25.000 euro SO (Standaardopbrengst). Bij deze omvang spreekt men ook wel van hobbyboeren. De naar schatting 20.000 hobbyboeren hadden vorig jaar 129.000 hectare landbouwgrond in gebruik. Wanneer al deze hectares subsidiabel blijken te zijn, zou het gaan om een bedrag van circa 50 miljoen euro. Nog altijd een gering bedrag bedrag op de 735 miljoen die de Nederlandse boeren in 2012 ontvingen.
Daar komt nog bij dat Europa geld beschikbaar stelt aan kleine bedrijven in het kader van plattelandsontwikkeling. Dan gaat het om financiële middelen voor adviesverlening aan kleine landbouwers met het oog op economische ontwikkeling en herstructureringssubsidies voor regio's met een groot aantal dergelijke kleine bedrijven. Bovendien kan aan kleine startende landbouwers tot €15.000 steun worden toegekend.
Redactie Levende Have
