Het Zuidduitse Brilschaap, het Oostenrijkse Kärntner Brilschaap, of de Italiaanse Villnösser – ze lijken allemaal op elkaar. En dat is geen wonder, want er is in de Alpen eeuwenlang gekruist en gefokt op een sterk bergschaap dat de mens kon voorzien van voldoende vlees en wol. Bij wat we tegenwoordig raskenmerken noemen - een ramsneus, lange oren en vlekken rond de ogen heeft – gaat het welbeschouwd om niet veel meer dan een bijkomstigheid. Lang niet alle schapen die ten grondslag liggen aan genoemde rassen, hadden bijvoorbeeld een witte kop met een zwarte aftekening.
Het is nog geen eeuw geleden dat P. Stampfl maatregelen voor verbetering van de Oostenrijkse schapenfokkerij afkondigde. Sindsdien is het Kärntner schaap officieel brildragend. ‘’De kleur van het Kärntner schaap is wit, het onderste gedeelte van de oren zwart en rond de ogen bevinden zich zwarte vlekken’’, schreef hij in 1921. De strakke afbakening deed het ras geen kwaad. Integendeel. Het ontwikkelde zich tot een geliefd vleesschaap, met een uitstekende vruchtbaarheid. Weinig ziek en niet veeleisend. Totdat Hitler aan de macht kwam en het ook op het gebied van schapen tot een ‘zuivering’ moest komen.
Bijna uitgestorven
De Brilschapen van het Duitse rijk werden met andere bergschapen op één hoop gegooid. Het luidde in het zuiden van Duitsland en Oostenrijk bijna de ondergang in van het ras. Hooguit enkele honderden brilschapen overleefden de rasvoorschriften uit die periode en in de decennia na de Tweede Wereldoorlog hielden enkele fokkers het schaap met de lange oren en de zwarte vlekken rond de ogen op de been. Pas sinds 1990 vertoont de populatie Duitse en Oostenrijkse Brilschapen weer enige groei. Ze hebben hun voortbestaan overigens niet alleen te danken hebben aan hun bijzondere uiterlijk, maar ook aan andere eigenschappen: vroegrijp, anderhalf tot twee lammeren per worp, het hele jaar door vruchtbaar en door hun speciale vacht goed te houden in regenachtige berggebieden.
Met restbestanden werden weer kuddes rond Wenen, in Kärnten en Tirol opgebouwd. Aan het begin van deze eeuw telde het Zuid-duitse Brilschaap twaalfhonderd dieren (honderd rammen en elfhonderd ooien) en het Kärntner schaap 3850 dieren (250 rammen en 3600 ooien). Hun familieleden aan de Italiaanse kant van de Alpen, de Villnösser schapen, lijken nog altijd op hun noordelijke soortgenoten, hoewel ze iets lichter van bouw zijn en zo nu en dan een geheel zwart lam voortbrengen. Het aantal fokdieren bedroeg begin deze eeuw negenhonderd schapen.
Terug naar:
