De huidige stand van wetenschap maakt een betrouwbare inschatting van het risico op vogelgriep niet mogelijk. Door intensieve monitoring vanaf begin oktober in meerdere lidstaten kan wel de vinger aan de pols worden gehouden. Dat zeggen Nederlandse deskundigen die begin september op uitnodiging van het ministerie van Economische Zaken de koppen bij elkaar hebben gestoken.
Een intensieve monitoring zou zich met name moeten richten op de risicosoorten: Smient, Wintertaling en Knobbelzwaan. Bij de monstername van de zwaan zijn alleen jonge dieren zinvol, bij Smient en Taling moeten zowel jonge als oudere dieren worden bemonsterd waarbij de leeftijdsstatus wordt vastgelegd. Wanneer meerdere lidstaten aan een dergelijke monitoring meedoen versterkt dit de kracht van dit onderzoek. Het aantal vogels dat bemonsterd wordt, neemt hierdoor toe en daarmee de precisie van de resultaten. Ook heeft het delen van informatie tussen lidstaten, die zich op eenzelfde trekroute van een bepaalde vogelsoort bevinden, meerwaarde.
Nog geen jaar geleden deed zich in Nederland een uitbraak voor van het hoogpathogene H5N8 vogelgriepvirus. Smienten werden als bron aangewezen. Het afgelopen jaar zijn er echter slechts 3 H5N8 positieve Smienten gevonden in een pool van 6.500 wilde watervogels. De geringe ''vangst'' kan te maken hebben met het feit dat besmette vogels ongeveer 1 week te detecteren met een PCR test (virusdetectie). De ‘pakkans’ is daardoor bijzonder klein, aldus de deskundigen.
Van ongeveer 1000 wilde watervogels is tevens serum onderzocht op het voorkomen van antilichamen tegen H5N8. Dat liet een heel ander beeld zien: 17% van de onderzochte Smienten was seropositief. Verder werd 1 Meerkoet en 1 Dwerggans seropositief gevonden. 41% van de onderzochte Knobbelzwanen bleek seropositief. Deze laatste uitslag moet nog verder worden geanalyseerd. Er bestaat twijfel over de specificiteit van de test bij zwanen. Dit wordt nader onderzocht.
Geen werkzaam vaccin tegen hoogpathogeen H5
Over vaccinatie merken de deskundigen op: ''Op dit moment is er geen vaccin bekend dat voldoende werkzaam is tegen hoogpathogene H5 stammen. In het algemeen werken de vaccins heel goed onder laboratoriumcondities, maar vallen de resultaten onder praktijkomstandigheden erg tegen. Te weinig opbouw van titers zou een mogelijke verklaring kunnen zijn voor de tegenvallende bescherming na vaccinatie op praktijkbedrijven. Er wordt in Indonesië, Vietnam, China , Mexico en Egypte gevaccineerd. Er is onvoldoende informatie om te kunnen beoordelen of de daar gebruikte vaccins wel effectief zijn, maar het overall resultaat van vaccinatie suggereert dat in die landen vooralsnog niet. In o.a. Nederland wordt gewerkt aan betere vaccins (Castellum project).
Redactie Levende Have
