(het eerdere bericht van 27 april is bijgewerkt tot onderstaande tekst)
Binnen enkele dagen komen 1 miljoen doses vaccin tegen blauwtong beschikbaar, twee weken later volgen er nog eens 1 miljoen doses. Genoeg voor 1 miljoen schapen, maar bij lange na niet voor de bijna 4 miljoen runderen in Nederland. Demissionair minister Adema verwacht echter dat de productie van het toegelaten vaccin van de Spaanse farmaceut Syva zal worden opgevoerd. Bovendien komt er ook nog een ander vaccin op de markt.
Voor de schapen komt het vaccin waarschijnlijk net op tijd. Binnen vier weken na vaccinatie zijn ze beschermd. Wanneer er niet gevaccineerd zou worden, verwachten deskundigen een grootschalige uitbraak vanaf eind juni/begin juli. Vorig jaar stierven er naar schatting circa 50.000 schapen en ruim 1.000 runderen aan blauwtong serotype 3. Een deel van de schapen is uit voorzorg afgevoerd naar de slacht.
Vaccinatie is vrijwillig
Vaccinatie tegen blauwtong is vrijwillig. De houders van schapen en runderen moeten zelf het vaccin en de dierenarts betalen. Volgens Adema kunnen dierenartsen de vaccins inkopen en met dierhouders een afspraak maken over vaccinatie. Hij verwijst daarbij wel naar ''de sector''. Die heeft een strategie opgesteld om te bepalen welke dieren als eerste gevaccineerd kunnen worden. Die strategie is hier te vinden.
De strategie is opgesteld door boerenorganisatie LTO, de organisatie van dierenartsen, de Universiteit van Utrecht, de importeurs van diergeneesmiddelen en de Stichting Zeldzame Huisdierrassen. Uit de strategie blijkt echter dat de volgende keuzes zijn gemaakt.
1) De eerste vaccins worden gereserveerd om de volgende diergroepen te beschermen:
a) relevante zeldzame huisdierrassen,
b) herkauwers op kleinschalige houderijen met een publieksfunctie (zoals kinderboerderijen),
c) schapen.
2) De zeldzame huisdierrassen en kleinschalige houderijen met een publieksfunctie krijgen 20% (200.000 doses) van de eerste batch, de overige 80% (800.000 doses) van de eerste batch zijn voor de schapen.
3) De volgende batches van vaccins die beschikbaar komen worden binnen de hierboven genoemde diergroepen ingezet tot er aan de vraag voor vaccinatie binnen deze groepen is voldaan.
4) Is daarna nog vaccin beschikbaar? Dan is het voorlopige advies om te starten met runderen die dag en nacht buiten lopen (denk bijvoorbeeld aan jongvee dat geweid wordt). Mogelijk wordt dit advies komende weken aangepast wanneer meer duidelijkheid bestaat over de snelheid van levering van vaccin en over de mate waarin dieren in hoog besmette regio’s afgelopen jaar afweerstoffen hebben opgebouwd.
Doel vaccinatie moet zijn
Het advies van de deskundigengroep dierziekten gaat meer in de richting van een centraal geleide verstrekking van het vaccin. De verstrekking is afhankelijk van het doel van de vaccinatie, schrijven de deskundigen in hun rapport van 12 april. Als het doel van vaccinatie is om verspreiding te voorkomen, zouden runderen het eerst in aanmerking moeten komen voor het vaccin. Zij spelen een grotere rol bij de vermenigvuldiging en verspreiding van het virus dan schapen. De vaccinatiecampagne zou zich dan moeten focussen op runderen aan de randen van het gebied waar vorig jaar weinig besmettingen zijn voorgekomen en zich de meeste onbeschermde dieren bevinden.
Is het doel ziekte en sterfte te voorkomen, dan komen schapen het eerst in aanmerking. Deze dieren vertoonden vorig jaar de ernstigste ziekteverschijnselen en de hoogste sterfte. Om spreiding van virus te voorkomen, moet een voldoende hoge vaccinatiedekking worden gehaald. In geval van schaarste adviseert de deskundigengroep de vaccinatie te richten op de schapen (dieren met de hoogste ziektelast), in het bijzonder op houderijen waar de infectie in het vorige seizoen beperkt was verspreid.
De samenstellers van de vaccinatiestrategie hebben gekozen voor het beschermen van de schapen, omdat deze meer lijden onder een besmetting en de sterfte onder deze dieren hoger is dan onder runderen. Met het aantal beschikbare doses en de capaciteit van dierenartsen zal er nooit voldoende dekking zijn om de verspreiding substantieel tegen te gaan. Daarom wordt het vaccin primair ingezet om klinische ziekte en sterfte te voorkomen en pas secundair om verspreiding tegen te gaan, aldus de vaccinatiestrategie.
(het eerdere bericht van 27 april over vaccinatie blauwtong is bijgewerkt tot bovenstaande tekst)
Redactie Levende Have
