Landbouwminister Piet Adema heeft nog zijn handen vol aan een wijziging van de Wet Dieren. De Raad van State uit in een advies stevige kritiek, zowel op de gevolgde procedure als op het alternatief dat Adema voor ogen staat en dat in de plaats moet komen van het amendement Vestering*).
In het advies dringt de Raad van State aan op een toelichting, waarin wordt uitgelegd hoe de wijze waarop Adema omgaat met het amendement Vestering zich verhoudt tot de Grondwet. Zoals bekend is het amendement aangenomen door de Tweede en Eerste Kamer en had het per 1 januari 2023 in werking moeten treden. Adema heeft die datum met een jaar verlengd. ''Uit het samenstel van de bepalingen omtrent de wetgevingsprocedure in de Grondwet vloeit voort dat een wet die door de Tweede en Eerste Kamer is aanvaard, door de regering is bekrachtigd en bekendgemaakt, zo snel als mogelijk en in zijn geheel in werking treedt'', aldus de Raad van State. Minister Adema mag uitleggen waarom dat niet is gebeurd.
Dat hij met een Nota van Wijziging het amendement Vestering, wanneer dat eenmaal in werking is getreden, weer buiten werking probeert te stellen, is, aldus de Raad van State, een gang van zaken die dient te worden vermeden. ''Een dergelijk onderdeel kan beter in een afzonderlijk wetsvoorstel worden opgenomen, zodat een ordelijk, op de thematiek van dat onderdeel gerichte, discussie kan worden gevoerd. Zorgvuldige parlementaire behandeling van zowel de nog inhoudelijk te bediscussiëren onderdelen, als van de meer juridisch-technische onderdelen is daarmee gediend.'' In elk geval moet Adema toelichten waarom hij heeft gekozen voor een Nota van Wijziging en niet voor een afzonderlijk wetsvoorstel.
Behalve procedurele bedenkingen heeft de Raad van State ook moeite met de inhoud van het alternatief van Adema. In de Nota van Wijziging wordt in plaats van het amendement Vestering aan artikel 2.2 van de Wet dieren een lid toegevoegd. Deze wijziging moet het doel van het amendement op een andere manier bereiken, zodat het nageleefd kan worden en handhaafbaar is.
Aan artikel 2.2 van de wet wordt een lid toegevoegd dat een verbod bevat voor houders van dieren die bedrijfsmatig worden gehouden om, met het oog op de productie van dierlijke producten, de dieren permanent de mogelijkheid te onthouden om te voorzien in nader aan te wijzen gedragsbehoeften. Deze gedragsbehoeften worden voor de desbetreffende diersoort of diercategorie bij algemene maatregel van bestuur aangewezen.
De minister is van plan zich voor de invulling van de algemene maatregel van bestuur te baseren op de uitkomsten van het convenant dierwaardige veehouderij. In het convenant zal, met input van stakeholders, het bieden van ruimte voor gedragsbehoeften en het heroverwegen van nog toegestane ingrepen aan de orde komen.
Uit de toelichting valt niet af te leiden op welke wijze het convenant zal worden ingevuld om het doel van het amendement te realiseren, stelt de Raad van State vast. Ook door het gebruik van het woordje ''permanent'' dwaalt Adema af van het amendement. In de door Adema voorgestelde tekst is het verbod volgens de Raad van State minder omvattend dan in het amendement Vestering. Dat amendement voorziet in een algeheel verbod om bij een dier pijn of letsel te veroorzaken, dan wel de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen met als doel dieren op een bepaalde manier te kunnen houden. De Nota van Wijziging van Adema laat ruimte voor een tijdelijke aantasting van het welzijn van dieren. Het verbod van Adema leidt bovendien niet tot het verbieden van ingrepen, aldus de Raad van State. Er zou meer duidelijkheid moeten komen over de stappen die worden gezet om metterdaad het doel van het amendement te bereiken.
Uit de bijgevoegde beslisnota blijkt dat de ambtenaren van het ministerie van LNV het advies van de Raad van State niet al te zwaar opvatten. Volgens hen kan de minister gewoon verder met de Nota van Wijziging, zij het dat er nog wel een toelichting nodig is. In een brief aan de Tweede Kamer geeft Adema aan dat hij met de opmerkingen van de Raad van State rekening zal houden. Hij komt echter niet met een nieuw wetsvoorstel. ''Momenteel werk ik aan de reactie op het advies in de vorm van een nader rapport en die verwerk ik in de nota van wijziging. Ik verwacht op korte termijn het voorstel bij de Tweede Kamer in te kunnen dienen.'' Gelijktijdig zal hij de inwerkingtreding van het amendement Vestering per 1 januari 2024 in gang zetten. Adema heeft overigens ook nog te maken met de Eerste Kamer. Deze heeft al een nader schriftelijk overleg aangekondigd.
Redactie Levende Have/Foto Martijn Beekman
*) Met het in juni 2021 aangenomen amendement van Leonie Vestering (Partij voor de Dieren) is het verbod op dierenmishandeling aangescherpt. Volgens een wijziging van artikel 2.1 van de Wet Dieren is het niet langer toegestaan een dier pijn te doen of bij een dier letsel te veroorzaken, dan wel de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen met als doel om het dier op een bepaalde manier te kunnen huisvesten.
Eerdere berichten:
- Minister Adema manoeuvreert langs de randen van het staatsrecht
- Minister van landbouw probeert vergaande wetswijziging ongedaan te maken
- Reuring op het ministerie van LNV over Wet Dieren
- Schouten in de problemen door amendement Wet Dieren
- Wijziging Wet Dieren: huisvesting mag natuurlijk gedrag niet belemmeren
