''Vaccins kunnen helpen, maar zijn niet de 'golden bullet'" (vrij vertaald: het ei van Columbus, red). Dat zegt de Nederlandse viroloog Ron Fouchier in het wetenschappelijke tijdschrift Science. Ook al wordt het pluimvee gevaccineerd tegen vogelgriep, het doden van dieren zal niet helemaal kunnen worden uitgesloten, aldus Fouchier. ''Virussen blijven zich ontwikkelen en zullen soms ontsnappen aan vaccinatie''.
Science gaat nader in op de '''worsteling'' van diverse landen met het heersende vogelgriepvirus H5N1, dat inmiddels ook in de Verenigde Staten om zich heen grijpt. Vaccinatie ligt lastig, net als in de getroffen West-Europese landen, vanwege allerlei handelsbelemmeringen waaraan pluimveeproducten die afkomstig zijn van gevaccineerde dieren, onderhevig zijn. De inzet van vaccins wordt door velen gezien als laatste redmiddel, wanneer een andere aanpak van het virus faalt.
Steun de petitie voor vaccinatie van hobbypluimvee. Klik hier
De Fransen zijn nu wel bezig met het testen van twee vaccins en ook in Nederland gaan binnenkort proeven van start. Europa werkt aan een protocol. Dat laatste is belangrijk, want vaccinatie is niet zonder risico. Zeker niet in landen met een zeer intensieve pluimvee-industrie, waar zoveel dieren worden gehouden met zoveel kansen op ontsnapping van virus en mogelijk nieuwe virusvarianten, dat het de vraag is of vaccinatie wel goed zal werken. Het is niet voor niets dat in Nederland steeds meer stemmen opgaan voor een herstructurering, lees krimp, van de pluimveesector.
''Nadat boeren koppels hebben gevaccineerd, moeten ze ervoor zorgen dat het virus niet stilletjes circuleert bij vogels die zijn gemist of niet volledig op een vaccin hebben gereageerd. Ze moeten vogels uitstrijken en testen op het virus, dat zich kan verspreiden op laarzen, kleding, banden en zelfs de wind. Dergelijke maatregelen zullen ook het risico van verspreiding naar mensen of wilde soorten verminderen, zegt Carol Cardona, dierenarts en vogelgriepspecialist aan de Universiteit van Minnesota. Het duurt volgens haar nog jaren om vaccins te optimaliseren en goed te keuren.
Voorkomen dat virus zich vanuit pluimveesector verspreidt naar wilde vogels
Voorkomen moet worden dat virussen zich vanuit de pluimveesector verspreiden naar wilde vogels, aldus Fouchier. Hij kijkt daarbij vooral naar China, waar eerder is aangetoond dat wilde vogels besmet zijn geraakt met vogelgriepvirus dat zich in gehouden pluimvee had ontwikkeld tot een hoogpathogene variant. Maar ook in Europa heeft het virus zich inmiddels zo kunnen verspreiden dat besmetting over en weer - van wilde vogels naar gehouden dieren en vice versa - niet langer uit te sluiten valt. ''Europese landen moeten de pluimvee-industrie herstructureren om te voorkomen dat er veel boerderijen met grote aantallen dieren dicht bij elkaar staan, zeggen onderzoekers - een nog grotere uitdaging dan het implementeren van vaccinatie'', constateert Science in het artikel.
Redactie Levende Have
