Vaccinatie van hobbypluimvee is op korte termijn mogelijk en gezien de aanhoudende vogelgriepcrisis ook onvermijdelijk. Dit valt af te leiden uit de bijdrage van hoogleraar en epidemioloog Arjan Stegeman, tijdens een hoorzitting van de Tweede Kamer.
Stegeman stelt: ''Naar verwachting zal het virus dit jaar zeker nog enige maanden aanwezig blijven, omdat nu veel Brandganzen besmet zijn en die relatief laat (mei) met de voorjaarstrek verdwijnen. Daarnaast worden ook vogelsoorten besmet die in Nederland blijven, dus het is zeker mogelijk dat het virus hier blijft circuleren.'' Het is volgens hem waarschijnlijk dat we ook de komende jaren met een ernstige vorm van vogelgriep te maken blijven houden.
Vogelgriep zal pluimvee blijven besmetten, aldus Stegeman. Insleep van virus blijkt niet uit te sluiten. ''In een besmette omgeving blijkt het zelfs bij opgehokt pluimvee onmogelijk infectie volledig te voorkomen. Voor infectie van een kip zijn maar 10-100 virusdeeltjes nodig, terwijl een gram vogelpoep wel een miljard virusdeeltjes kan bevatten.''
Steun de petitie vaccinatie vogelgriep. Klik hier
De vogelgriepexpert laat zich in positieve zin uit over preventieve vaccinatie: ''Als voorkomen van ziekte en sterfte van pluimvee het doel is, dan kan vaccinatie snel worden ingezet, omdat vaccins met die capaciteiten ontwikkeld zijn.'' Daarmee geeft hij aan dat op korte termijn met het vaccineren van bijvoorbeeld hobbypluimvee kan worden begonnen. Bij hobbypluimvee gaat het immers om het beschermen van dieren tegen infectie, waarbij het stoppen van verspreiding van virus minder zwaar weegt, omdat het doorgaans om zeer kleine aantallen gehouden dieren gaat. ''Als het doel is om grootschalige infecties bij pluimvee te voorkomen'', aldus Stegeman, ''is het nodig dat vaccins de verspreiding van het virus onder pluimvee kunnen stoppen. Onder experimentele omstandigheden lukt dat, maar het is onbekend of er vaccins zijn die ook in de praktijk zo effectief zijn.'' Zoals bekend gaat er binnenkort een proef van start. Zie link onderaan artikel
Stegeman wees tijdens de hoorzitting overigens wel op de risico's van vaccins waarvan niet zeker is dat ze ook overdracht van virus in voldoende mate tegengaan. Hij vergeleek de situatie met Covid-19. ''Nadeel is dat vogelgriep een potentieel zoönotisch virus is. Als het zich nog wel kan verspreiden, bestaat het risico dat het ondergronds gaat. Dan kan vaccineren alleen met hele actieve monitoring.''
Ook benadrukte hij de gevaren van de varkenshouderij. Varkens kunnen mengvaten zijn van griepvirussen. Zit een virus eenmaal in de varkens, dan is de stap naar de mens minder groot dan vanuit vogels naar de mens, zei hij.
Thijs Kuiken: ''Je kunt niet wachten op het perfecte vaccin''
Viroloog Thijs Kuiken noemde de situatie in Nederland, waarbij 80% van het pluimvee zich op 2 km afstand van varkens bevindt ''gevaarlijk''. Hij vindt het ook onverantwoord dat er nog steeds niet wordt gevaccineerd. ''Je kunt niet wachten totdat het perfecte vaccin er is, dat steriele immuniteit geeft. Een vaccin moet beschermen tegen sterfte en ziekte en de mate van uitscheiding verlagen. Dat vaccin is er voor kippen en kalkoenen. Het is commercieel beschikbaar en inmiddels in 2 miljard vogels gebruikt. Het geeft een sterke bescherming tegen sterfte en ziekte en significante vermindering van uitscheiding. Eén studie toont aan dat het ook verspreiding voorkomt. Het is een markervaccin. Het is een keuze van maatschappij of je zo'n vaccin al dan niet inzet. De voornaamste barrière zijn afspraken die landen met elkaar hebben gemaakt over de handel in producten van gevaccineerde dieren. Maar die afspraken passen alleen bij een sporadisch voorkomende gebeurtenis. Moreel zijn ze niet goed te accepteren bij een structureel probleem.''
Stegeman vindt dat er een One Health groep vogelgriep moet komen, die adviezen geeft over te verzamelen gegevens van wilde vogels, pluimvee, zoogdieren en indien nodig de mens. Deze groep moet de gegevens integreren en interpreteren en kan op die manier periodiek en op afroep risicoanalyses doen, voorzien van adviezen om de risico’s te verminderen. Ron Fouchier, hoogleraar moleculaire biologie in Rotterdam, is eveneens groot voorstander van een One-Health-aanpak. Hij pleit voor minder dieren en voor een aanpak griep bij varkens, mens en pluimvee. Een handvol mutaties bij het vogelgriepvirus is genoeg om er een zoogdiervirus van te maken, zei hij. ''Iedere mutatie is er één teveel. Dan moeten we een stap bijzetten in de monitoring. Het is heel zorgwekkend dat we niet goed weten wat er speelt bij varkens. Er moet een goed monitoringsprogramma komen om te zien of vogelgriep in varkenspopulatie terecht komt.''
Staghouwer: ''Vaccinatie voor het volgende vogelgriepseizoen is een utopie''
Update 25 februari 2022: Landbouwminister Staghouwer laat weten het een ''utopie'' te vinden dat de vaccinatie van pluimvee tegen vogelgriep voor het nieuwe vogelgriepseizoen geregeld zal zijn. Tijdens een debat in de Tweede Kamer - daags na de hoorzitting - drongen diverse partijen aan op een spoedige inzet van een vaccin. Staghouwer verschilde met onder anderen Tjeerd de Groot (D66) van mening over de inzetbaarheid van bestaande vaccins. Volgens Staghouwer voldoen die niet aan de eis dat gevaccineerde dieren helemaal geen virus meer mogen overdragen. Wat betreft Tjeerd de Groot van D66 is gebruik van een bestaand vaccin goed mogelijk, zeker in de aanloop naar de ontwikkeling van een beter vaccin. Een goed vaccin biedt bescherming tegen infectie en beperkt transmissie, een beter vaccin voorkomt transmissie. De Groot gaf aan het niet verstandig te vinden om op dat betere vaccin te wachten. Daarvoor is de huidige situatie te kritiek. ''Laat het betere niet de vijand zijn van het goede'', zei hij.
Dat in Europa nog niet alle neuzen dezelfde kant op staan, waardoor handelsbelemmering voor producten van gevaccineerde dieren nog niet zijn weggenomen, hoeft volgens De Groot geen beletsel te zijn. Begin gewoon met Duitsland en Frankrijk, opperde hij. De Groot bracht in herinnering dat er al 19 jaar wordt gewerkt aan de acceptatie van producten van gevaccineerde dieren. ''De politiek moet nu een doorbraak forceren. Dan volgt de markt vanzelf. Anders zijn we zo weer 20 jaar verder.'' Ook Thom van Campen (VVD) voerde de druk op. Hij kwam met het idee om ook de minister van Volksgezondheid in te zetten. Europa heeft niet alleen een Landbouwraad maar ook een Gezondheidsraad, zei hij. De minister van VWS heeft dus mogelijkheden om op Europees niveau het volksgezondheidsbelang van vaccinatie tegen vogelgriep bespreekbaar maken.
Redactie Levende Have/Bron: Tweede Kamer
