Wilde vogels in Nederland blijken een belangrijke rol te spelen bij het uitwisselen van genen tussen verschillende vogelgriepvirussen, aldus Chinees onderzoek. Volgens de onderzoekers zijn in Nederland 16 genotypen ontstaan.
''Genotype één (G1) was overheersend en werd aangetroffen in 22 landen, terwijl alle andere genotypen slechts in één of twee continenten werden aangetroffen'', aldus de onderzoekers in een wetenschappelijk artikel over de wereldwijde verspreiding van H5N1-virussen. Het G1-virus blijkt zeer dodelijk voor muizen. Het goede nieuws is dat dit virus prima reageert op het H5-Re14 vaccin dat op dit moment in China wordt gebruikt.
De H5N1-virussen (alle herkenbaar aan het hemagglutinine-gen clade 2.3.4.4b) circuleren op grote schaal in wilde vogels en zijn sinds oktober 2020 verantwoordelijk voor het verlies van meer dan tientallen miljoenen gehouden vogels in Europa, Afrika, Azië en Noord-Amerika. Tijdens routinematig onderzoek in China werden 13 H5N1-virussen geïsoleerd uit 26.767 wilde vogels en pluimvee monsters die tussen september 2021 en maart 2022 zijn verzameld. Het G1-virus met clade 2.3.4.4b is in oktober 2020 in Nederland opgedoken, stellen de onderzoekers vast. Het is hetzelfde virus als het virus dat in Engeland ziekte heeft veroorzaakt bij een enkele hobbypluimveehouder en dat ook is aangetroffen bij vossen in Nederland, Estland en Ierland.
Steun de petitie voor vaccinatie hobbypluimvee. Klik hier
Het aantal door vogelgriep getroffen landen is inmiddels opgelopen, doordat varianten van het virus hun reis over de aardbol onverminderd voortzetten, ondertussen grote aantallen slachtoffers achterlatend, waaronder niet alleen wilde en gehouden vogels, maar ook zoogdieren. In juli 2022 kwamen de eerste meldingen van dode zeehonden. In Nederland worden midden in de zomer van 2022 nog steeds dode wilde vogels gevonden en zijn er besmettingen bij pluimveebedrijven.
Een artikel in Nature over de transatlantische verspreiding van H5N1 onder wilde vogels, bundelt de kennis van talrijke wetenschappers (virologen en ornithologen) onder wie de Rotterdamse hoogleraar Thijs Kuiken. Het gaat over de mogelijke herkomst van het virus dat in Noord-Amerika inmiddels een ravage heeft aangericht. Conclusies:
- de hoogpathogene aviaire influenza H5N1-virussen die in november en december 2021 in Newfoundland werden aangetroffen, zijn afkomstig uit Noordwest-Europa en behoren tot clade 2.3.4.4b;
- hoogstwaarschijnlijk zijn deze virussen in de winter van 2020/2021 in Noordwest-Europa opgedoken en in de late winter of het vroege voorjaar van 2021 vanuit Europa verspreid, en in de herfst van 2021 gearriveerd in Newfoundland;
- de virussen zijn mogelijk over de Atlantische Oceaan vervoerd door trekvogels via verschillende routes, waaronder IJsland, Groenland/Arctisch;
- de hoge virusaanwezigheid bij Europese wilde vogels in de winter/lente 2021, evenals de grotere betrokkenheid van brandganzen en grauwe ganzen sinds oktober 2020, kan verklaren waarom de verspreiding naar Newfoundland in de winter van 2021/2022 plaatsvond en niet in de voorgaande winters.
De verspreiding van hoogpathogene aviaire influenza H5-virussen van Europa naar Noord-Amerika benadrukt volgens Kuiken het belang van nauwe internationale samenwerking en gegevensuitwisseling om de wereldwijde epidemiologie van aviaire influenza beter te begrijpen, zo twittert hij op 12 juli 2022. ''Dit omvat het snel identificeren waar deze virussen vandaan komen en het verminderen van endemische ziekten bij pluimvee om te voorkomen dat deze productiesystemen mogelijk als toekomstige bronnen voor opkomende varianten gaan fungeren.''
Ook in het artikel in Nature zijn nog niet de meest recente gegevens van 2022 verwerkt. De hier genoemde artikelen geven wel een goede indruk van de omvang die de vogelgriepepidemie heeft aangenomen en de ernst van de situatie. Die situatie zal hoogstwaarschijnlijk niet rooskleuriger zijn als data van 2022 in ogenschouw worden genomen.
Redactie Levende Have
Bronnen:
'Global dissemination of H5N1 influenza viruses bearing the clade 2.3.4.4b HA gene and biologic analysis of the ones detected in China (gepubliceerd in juni 2022 in Emerging Microbes & Infections)
Transatlantic spread of highly pathogenic avian infuenza H5N1 by wild birds from Europe to North America in 2021, V. Caliendo, e.a. Nature.com
Klik hier voor interview met Thijs Kuiken (Studio Plataardig, 29 juli 2022)
https://open.spotify.com/episode/2stWKm2LDd507AVSZWk0gb?si=yFX3Xko9Q7en…
