Dieren doden mag, voor eigen consumptie of in geval van ondraaglijk lijden, maar niet vanwege een verkeerd kleurtje. Die beperking hebben de verenigingen van kleindierliefhebbers – hoenders, duiven en knaagdieren – zichzelf opgelegd. Het is een van de vele veranderingen waar fokkers mee te maken krijgen, zo blijkt uit een gesprek met Jan Dirk Nijkamp en Sible Westendorp, voorzitters van Kleindierliefhebbers Nederland en KleindierNed.
‘’Waar we ons tegen verzetten is dat dieren al na één dag worden doodgemaakt. Dat is niet waar de hobby voor is bedoeld’’, maakt Nijkamp duidelijk. ‘’Maar het moet wel mogelijk zijn om dieren die niet voldoen aan de rasstandaard, uit te laten groeien en op te eten. Daar is niets mis mee.’’ Westendorp: ‘’Vroeger was dat heel gewoon. Wij moesten thuis zelf eenden, kippen en konijnen slachten. Dat leerden we van generatie op generatie. Die kennis is verloren gegaan. Het is goed om onze leden weer de tools aan te reiken, waarmee ze dieren op verantwoorde wijze zelf kunnen doden. Als dat halfslachtig gebeurt, zal het dier lijden. Dat willen we voorkomen.’’ Nijkamp: ‘’Daarom gaan we cursussen geven. En denken we aan een certificering waarin het correct zelf doden van dieren is opgenomen.’’
Iets kopen bij bol.com? Klik hier en steun met je aankoop Levende Have
Het gesprek met Nijkamp en Westendorp heeft plaats nadat de overkoepelende organisatie KleindierNed een brief aan demissionair minister Schouten stuurde over het initiatief van de Partij voor de Dieren om via de wet het zelf doden van dieren uit te bannen. Eerder al was er door KleindierNed een document Doden van dieren opgesteld, met daarin opgenomen dat er twee gronden zijn waarop houders van pluimvee, sierduiven, postduiven, konijnen en knaagdieren hun dieren zelf moeten kunnen blijven doden: om ze op te eten of om ze uit hun lijden te verlossen. Dit betekent dat dieren die niet bruikbaar zijn voor de fokkerij, de zogeheten ‘’overtollige dieren’’, alleen maar mogen worden gedood als dat gebeurt voor (eigen) consumptie.
Wat heeft dat voor gevolgen? Voor de fokkers, voor de afzet van dieren, voor de rasstandaarden, voor de keurmeesters?
Nijkamp en Westendorp willen de indruk wegnemen dat er in de wereld van de tentoonstellingsfokkers op grote schaal dieren worden gedood, omdat ze vanwege een verkeerd kleurtje niet gewenst zijn. Of dat er talrijke pasgeboren dieren in de klikko verdwijnen.
‘’Je kunt geen dieren fokken zonder de dood te vermijden’’, zegt Nijkamp. ‘’Van belang is de manier waarop het doden gebeurt, het tijdstip en de reden. Het vraagstuk zit ‘m vooral bij de hoenderachtigen. De helft van de dieren die je fokt, is een mannetje. Het ergste is als je vijftig dieren fokt en de hanen vervolgens loslaat. Terwijl er echt wel een markt voor is. Ik breng mijn hanen naar een hanenverzamelaar die ze vervolgens naar een Islamitische slager brengt. En voor de overtollige hennen bestaat er in Nederland genoeg vraag. De vraag is groter dan het aanbod, gezien de import van kippen uit het buitenland.’’ Westendorp: ‘’Mensen die hanen dumpen, dat zijn geen fokkers. Georganiseerde fokkers weten wat ze doen. Ze hebben toegang tot een overzichtelijk circuit.’’
Nijkamp en Westendorp verwachten niet dat door het standpunt van KLN en KleindierNed over het doden van dieren, fokkers met meer overtollige hoenders en konijnen komen te zitten. ‘’Bij de konijnen wordt veel gefokt met de kleine en middelgrote rassen. Die zijn zeer gewild. Maar er worden echt geen grote hoeveelheden gefokt. Ik ken geen mensen die honderden dieren fokken’’, zegt Nijkamp. Westendorp: “Bij de konijnen worden rammetjes na aankoop vaak gecastreerd om zodat ze samen met een voedster gehouden kunnen worden.’’ Kippen, konijnen en cavia’s die afwijken van de rasstandaard vinden hun weg naar hobbyisten zonder fokambities, is hun ervaring.
‘Toekomstbestendig showen’
Daarnaast is er door KLN een commissie ‘’toekomstbestendig showen’’ in het leven geroepen. Nijkamp verwacht en hoopt dat er meer belangstelling komt voor de vrije klasse op tentoonstellingen. De deelnemende dieren hoeven in die klasse niet aan een rasstandaard te voldoen. Wil een fokker zijn dieren kruisen met een dier in een afwijkende, niet erkende kleur, dan kan hij deelnemen in de vrije klasse. ‘’Tot nu toe is de fokkerij erg gericht op een bepaald type dier en daarbij de perfectie zoveel mogelijk te benaderen. In de vrije klasse kun je elk dier presenteren. Niet een Lakenvelder hoen met één zwart veertje op de witte vleugels, maar een bonte Lakenvelder bijvoorbeeld weer wel.’’
‘’De keurmeesters krijgen ook nadere instructies’’, aldus Nijkamp. ‘’We willen dat er meer waardering komt voor kuifhoenders met een wat kleinere kuif’’, geeft hij als voorbeeld, ‘’Een kleinere kuif belemmert het gezichtsvermogen minder dan een grote kuif. Hetzelfde geldt voor de veren aan de poten. Nog niet alle keurmeesters zitten op één lijn, maar dit is wel waar we naartoe willen. ’’
Rasstandaarden aanpassen
Aanpassing van rasstandaarden is in voorbereiding, kondigt Nijkamp aan. Zoals die voor de chabo, een kip met ultrakorte pootjes. Deze korte poten zijn het resultaat van een erfelijke factor die, wanneer aanwezig bij hen en haan, tot dode kuikens leidt. Het kuiken overlijdt al voordat het uit het ei kan kruipen. Naast laagbenige chabo’s zullen daarom over niet al te lange tijd ook hoogbenige chabo’s zijn toegestaan. Extremen, zoals de naakthals kippen, zullen worden uitgesloten van tentoonstellingen, gaat Nijkamp verder. Ook nieuwe creaties met krulveren en extreme voetbevedering worden op termijn niet meer toegelaten. Hij vertelt het om aan te geven dat de fokkerswereld met grote veranderingen te maken krijgt. Het standpunt over het zelf doden van dieren staat niet op zichzelf. Het is onderdeel van een groter geheel. ‘’In het jaarplan van KLN staat welzijn voorop’’.
Redactie Levende Have/Jinke Hesterman
Eerdere berichten:
