De boerderijdieren die wij kennen, zijn zo'n 10.000 jaar geleden gedomesticeerd. Voor een belangrijk deel gebeurde dit in Centraal en West Azië. Van daaruit zijn deze dieren door mensen over grote afstanden verspreid. Dieren van één soort hebben zich gescheiden van elkaar op verschillende plaatsen ontwikkeld. Van daaruit ontstonden verschillende rassen.
De rassen die wij nu kennen zijn niet ouder dan 250 jaar. Dankzij de kennis van genetica en voortplantingstechnieken heeft de fokkerij wereldwijd een hoge vlucht genomen. In dit dossier aandacht voor de huidige opvattingen over fokken en vermeerderen en de informatie die van belang is voor de hobbymatige houders van boerderijdieren.
Fokkerij
Nieuws over Fokkerij
29 maart 2022 - 09:58
Symposium over fokken met kleine populaties
Speciaal voor de houders van gedomesticeerde watervogels is er op 9 april een symposium over de instandhouding en het fokken met kleine populaties.
10 mei 2021 - 16:05
Haantjesprobleem straks alleen nog bij…
Het haantjesprobleem lijkt zich binnen niet al te lange tijd alleen nog voor te doen bij hobbyfokkers. De Nederlandse pluimvee-industrie werkt hard aan een oplossing voor het massaal doden van eendagshaantjes. De Duitse consument wil namelijk alleen nog eieren ''Ohne Kükentöten''. Op 1 januari 2022 geldt er in Duitsland een verbod op het doden…
05 mei 2021 - 19:41
Fokkers ageren tegen verbod op zelf doden van…
KleindierNed *), een overlegplatform van dierhouderijorganisaties, wil dat fokkers de mogelijkheid behouden om zelf hun dieren te doden. In een brief aan minister Schouten en de fractievoorzitters van de Tweede Kamer laat het platform weten dat een wetswijziging, zoals voorgesteld door de Partij voor de Dieren, niet gewenst is.
28 april 2021 - 19:44
NSFO werkt met fokwaarde voor wormresistentie
De NSFO (Nederlandse Organisatie van Schapen- en Geitenfokkers) werkt aan een fokwaarde voor wormresistentie. De bij deze organisatie aangesloten fokkers selecteren dieren op basis van uitscheiding van wormeitjes.
Ook uit het speeksel is op te maken hoeveel antistoffen, oftewel immunoglobulinen (IgA), een schaap tegen wormen heeft. Een dier met…
Artikelen over Fokkerij
07 februari 2021 - 13:18
Introductie vermeerderen en fokken
We gaan in dit dossier uit van drie begrippen:
• vermeerderen
• fokken van een type
• fokken van een ras
Onder vermeerderen wordt verstaan dat dieren nageslacht krijgen zonder rekening te houden met de genetische achtergrond. De doelstelling is om meer dieren te verkrijgen. Dat gebeurt soms op professionele basis (bijvoorbeeld bij de…
07 februari 2021 - 13:17
Bevruchting, dracht, geboorte en zoogperiode
Of je nu doelbewust fokt met dieren of eenvoudig vermeerdert, de voortplanting begint met het bepalen van het tijdstip waarop de mannelijke en vrouwelijke dieren bij elkaar worden gebracht. Bij sommige diersoorten die zich vrij kunnen bewegen en waar manlijke en vrouwelijke dieren door elkaar gehouden worden, zoals kippen en een haan, hoef je…
07 februari 2021 - 13:16
Basiskennis fokkerij
De monnik Gregor Mendel stond aan de wieg van de genetica toen hij 150 jaar geleden beschreef hoe de kleur en de vorm van zaden overerven van ouder op nakomeling. Hij ontdekte ook dat een jonge plant of een jong dier de helft van de erfelijke aanleg van zijn vader en de helft van zijn moeder meekrijgt. Die erfelijke aanleg, ook wel het genotype…
07 februari 2021 - 13:15
Fenotype = genotype + milieu
Hoe een dier eruit ziet vertelt wel veel, maar lang niet alles over de nakomelingen die het zal voortbrengen. Sommige kenmerken, zoals haarkleur en aftekening, worden voor een groot deel door de genen bepaald, andere kenmerken zijn afhankelijk van het milieu waarin een dier verkeert. Elk dier is het ‘’resultaat’’ van erfelijke factoren en omgeving…
07 februari 2021 - 13:14
Hoe formuleer je een bruikbaar fokdoel?
Fokverenigingen, rasgroepen en individuele fokkers willen natuurlijk gezonde, sterke en waarschijnlijk ook mooie en productieve dieren fokken. En waarschijnlijk zijn er nog meer criteria waarin de dieren moeten voldoen.
Om doelgericht te kunnen fokken heb je behalve veel dieren ook vaak veel fokkers nodig die zich hetzelfde doel stellen. Maar met…
07 februari 2021 - 13:13
Van collectief fokdoel naar fokdoel voor je…
Goed fokken vraagt kennis van zaken. Fokken is inmiddels een wetenschap, met o.a. DNA- en verwantschapsonderzoeken, rekenmodellen en grafieken wordt gekeken welke dieren en kruisingen het beste resultaat opleveren voor individu en populatie, voor bruikbaarheid en voorkomen van afwijkingen.
Maar hoe ver ga je daarin als hobbyfokker? En wat is…
07 februari 2021 - 13:12
Hoe bereik je een fokdoel?
Of en hoe je een fokdoel bereikt, heeft alles te maken met de keuze van je dieren. Het verbeteren van de erfelijke aanleg vraagt bij de meeste diersoorten de nodige tijd. De keuze van het aantal kenmerken in het fokdoel is mede bepalend voor de snelheid waarmee de erfelijke aanleg verbeterd kan worden. Dat gaat trager naarmate je meer kenmerken…
07 februari 2021 - 13:11
Over generatie-interval, kruisen en…
Geduld is een schone zaak, ook in de fokkerij. Vasthoudendheid is minstens even belangrijk, voor wie een bepaald fokdoel nastreeft. De snelheid waarmee resultaten kunnen worden geboekt, is afhankelijk van veel factoren.
07 februari 2021 - 13:10
Inteelt als kans en risico
Door inteelt toe te passen kun je uiteindelijk een fokzuiver dier creeeren. Maar je moet wel weten wat je doet. Via inteelt geef je niet alleen goede eigenschappen door, het kan ook leiden tot een afname van gezondheid en vruchtbaarheid.
07 februari 2021 - 13:09
Fokwaardeschatting: wat geeft een dier door aan…
Fokkers hebben altijd al willen weten of hun dieren goed nageslacht opleveren. Tegenwoordig kunnen ze dat vrij nauwkeurig bepalen. Dat noemen we fokwaardeschatting.
07 februari 2021 - 13:08
Wat doe je met overtollige dieren?
Iedereen die fokt, krijgt te maken met de vraag: wat is een goede bestemming voor de overtollige dieren? Heeft een andere dierhouder er belangstelling voor? En als ze niet in leven kunnen blijven, omdat er geen vraag naar is, ben je dan bereid ze te doden?
07 februari 2021 - 13:07
Fokken met gezonde dieren
Ongezonde dieren - dieren met een afwijking of dieren die gevoelig zijn voor ziekte - komen voor doordat er bij de keuze van fokdieren niet goed is gelet op erfelijke eigenschappen of de aanleg voor het ontwikkelen van bepaalde aandoeningen. Vaak kun je dat aan de buitenkant niet zien, dus ben je afhankelijk van wat er bekend is over de…
06 januari 2021 - 10:30
Tweestrijd: kampioenen zijn slecht voor een ras
Of het nu gaat om kippen, konijnen, geiten, schapen, alpaca’s of runderen, er worden jaarlijks heel wat onderscheidingen toegekend aan de mooiste, de fraaiste, en de beste. Wie hebben er baat bij deze competitie? Tijd voor een aflevering van tweestrijd: kampioenen zijn slecht voor een ras.
24 februari 2019 - 17:00
Tweestrijd: Fokken van kuifeenden moet aan…
Het fokken van dieren met een afwijking is van alle tijden. Pas de laatste jaren ontstaat er zo nu en dan enige ophef over honden zonder haar, dwergkonijnen, en kippen met te korte poten. In deze aflevering van Tweestrijd de kuifeend.
17 augustus 2015 - 15:19
Uur van de waarheid voor de Nederlandse landgeit
Voor de Nederlandse landgeit is het uur van de waarheid aangebroken. Fenotypisch past het type zoals we dat nu kennen bij het plaatje van vroeger en komt de geit overeen met de Noordwest Europese landrassen. Maar genotypisch is de geit een geval apart.