Landelijk kennisnetwerk van houders van boerderijdieren

Vlekziekte

Vlekziekte is een ziekte die veroorzaakt wordt door de bacterie Erysipelothrix rhusiopathiae. De ziekte komt algemeen voor in de omgeving. De ziekte is vooral bekend bij varkens en schapen. De ziekte kan ook voorkomen bij mensen, andere zoogdieren, reptielen en vissen. Bij vogels doet de ziekte zich voor bij kalkoenen, kippen, eenden, ganzen, fazanten, kwartels en parelhoenders. Vlekziekte komt de laatste jaren steeds meer voor bij kippen en in het bijzonder bij leghennen. Dieren die buiten komen hebben een verhoogde kans op vlekziekte. Knaagdieren (muizen en ratten) spelen een belangrijke rol in de introductie van de bacterie. Opmerkelijk is dat het aantal vlekziekte-uitbraken in Nederland stijgt als het weer slechter wordt en het voeraanbod voor knaagdieren buiten de stal minder wordt. Wanneer de maïs en het graan van het land is, gaan de knaagdieren massaal naar binnen.

De bacterie komt algemeen voor en is resistent tegen omgevings- en chemische invloeden. De overlevingstijd in de grond varieert volgens verschillende bronnen van veertig dagen tot enkele jaren. Dit is mede afhankelijk van de temperatuur en pH van de grond. De overleving is hoger bij lage temperaturen. Daarnaast kan de bacterie overleven in o.a. vliegen, muggen en bloedmijt.

Vlekziekte bij pluimvee
Vlekziekte kan bij kippen dodelijk zijn. Ook bij kalkoenen veroorzaakt Erysipelothrix een acute sterfte. De tijd tussen het moment van infectie en de eerste verschijnselen is ongeveer twee tot vijf dagen. Besmette dieren sterven vaak snel. De symptomen kunnen variëren van een gering verhoogde uitval die erg lang kan aanhouden tot hoge acute sterfte die kan oplopen tot 25%. In deze koppels komt meer kannibalisme en pikkerij voor en dus meer huidwonden, waardoor de sterfte sterker kan oplopen. De zieke dieren zijn vaak sloom, er kan diarree voorkomen en de kammen kunnen blauw worden. Tevens kan er een productiedaling optreden. Dieren die buiten komen, hebben duidelijk een verhoogde kans op Vlekziekte. Met name op bedrijven waar eerder een uitbraak is geweest, kan de grond extra veel Vlekziektebacteriën bevatten.

Vlekziekte bij varkens
Varkens zijn veelal acuut ziek, waarbij eerst hoge koorts, eetlustdaling en braken op kunnen treden, later ontstaan de typische baksteenvormige vlekken  op de huid. Daarna kunnen sepsis (bloedvergiftiging) optreden en tevens ademhalingsmoeilijkheden en diarree. Afhankelijk van de bacteriestam zullen de symptomen meer of minder heftig zijn. De symptomen kunnen variëren van nauwelijks verschijnselen tot snelle dood van het dier. Bij de juiste en tijdige behandeling met antibiotica kan een varken volledig genezen.
Een chronische vorm van de ziekte veroorzaakt gewrichtsontstekingen en soms ontsteking van de hartkleppen. Het beste is varkens te vaccineren tegen vlekziekte, bij voorkeur twee keer per jaar.

Vlekziekte bij schapen en geiten
Bij jonge lammeren van schaap of geit moet bij uitbraken van gewrichtsontsteking ook gedacht worden aan Erysipelothrix als verwekker.

Preventie van de ziekte bij dieren speelt voornamelijk bij varkens. Deze kunnen gevaccineerd worden. Daarnaast dient in de stal voor een goede hygiëne gezorgd te worden.

Besmetting van de mens
Besmetting kan bij mens en dier plaatsvinden via huidbeschadigingen of door opname van de bacterie via de mond. Bij mensen is infectie via de huid verreweg het belangrijkste. Mensen raken het meest besmet door contact met dierlijke producten, met name van het varken en van vissen. De ziekteverschijnselen moeten snel worden behandeld. Er zijn ernstige complicaties mogelijk. (1)
(1) RIVM ziekdoordier.nl

Gerelateerde onderwerpen:

Terug naar:

Aanbevolen door Levende Have

Dierenwelzijn, de wet en natuurlijk gedrag
Dierenwelzijn, de wet en natuurlijk gedrag €14,95

Bestellen? Klik hier
Schapen in de weiden van de lage landen
NIEUW! Schapen in de weiden van de lage landen  € 24.90

Bestellen? Klik hier

Cover dierenwelzijn de wet en onze democratie
 Dierenwelzijn,
 de wet en 
 onze democratie
 
Gratis te downloaden
 Klik hier