Ascaris suum is een spoelworm die bij het varken voorkomt, maar ook de mens kan besmetten. Ascaris lumbricoides is een spoelworm die alleen bij de mens voorkomt, maar deze is heel moeilijk te onderscheiden van A. suum.
Met spoelworm besmette varkens scheiden grote aantallen wormeieren uit in de mest. De wormeieren belanden op de stalvloer of op het land. Ze zijn zeer resistent en kunnen tot 5 jaar in de omgeving overleven. Andere varkens nemen de wormeieren vervolgens weer op met het eten of wroeten. In ieder eitje groeit een larve. Nadat het varken het eitje met de larve heeft binnen gekregen, gaan de larven eerst vanuit de darmen naar de lever. Vervolgens trekken ze richting longen en luchtpijp. Daar worden ze opgehoest en weer doorgeslikt, waarna ze weer terug in de dunne darm zijn. In de dunne darm ontwikkelen de larven zich uiteindelijk tot volwassen wormen, die weer eitjes produceren en zo begint 6 weken na opname van de eitjes de hele cyclus opnieuw.
Bij varkens die buiten komen is er een grotere kans op infectie dan bij binnen levende, doordat de varkens daar de gelegenheid krijgen in de aarde te wroeten. De worm krijgt zo meer gelegenheid om zijn cyclus te vervolmaken.
De mens kan zich besmetten door opname van de eitjes. Dit gebeurt wanneer iemand besmette aarde binnen krijgt (bijvoorbeeld door na tuinieren de handen niet goed te wassen, of wanneer buiten spelende kinderen hun vieze handen in hun mond stoppen). Ziekte ontstaat alleen als de eitjes zich in de omgeving hebben kunnen ontwikkelen tot besmettelijke eitjes met larve. Directe overdracht van varken naar mens vindt dus nooit plaats. Alhoewel de worm vrij veel voorkomt bij het varken, is onduidelijk hoe vaak mensen besmet raken en hoe ernstig de symptomen dan zijn. (1)
De spoelworm kan in de dikke darm van varkens wel 40 cm lang worden. Hij veroorzaakt schade en littekens (‘white spots’) aan de lever (en in mindere mate de longen) van volwassen varkens. De spoelworm is ook de veroorzaker van longontsteking bij (gespeende) biggen. Met spoelwormen besmette varkens kunnen zich flink ziek voelen. Ze hebben meestal Diarree bij varkens , Temperatuur meten bij varkens en een aanhoudende hoest.
Varkens met een spoelworminfectie moeten een aantal malen om de zes weken worden ontwormd.
De preventie van spoelwormen zit 'm vooral in een geregelde ontworming, een goede hygiëne en het binnenhouden van de varkens. Dat laatste zal voor de meeste kleinschalige varkenshouders niet wenselijk zijn.
(1) RIVM ziekdoordier.nl
Terug naar:
