Varkensvoer voor productievarkens (zeugenbrok of voer voor mestvarkens) bestaat uit geconcentreerd, gemakkelijk verteerbaar (vezelarm) voer. Het varken hoeft weinig te doen om aan z’n voedingsstoffen te komen. Dit sluit niet aan bij de natuurlijke behoefte om uitgebreid en langdurig te zoeken naar voedsel en leidt op den duur tot allerlei gedragsafwijkingen. Daarnaast leiden modern samengestelde rantsoenen vaak tot minder verzadigingsgevoel, met andere woorden: het varken is al lang weer hongerig voordat het opnieuw voedsel krijgt.
Het bijvoeren van vezelrijk voer is bij kleinschalig gehouden varkens aan te bevelen. Vezels verblijven langer in het maagdarmstelsel en dragen daardoor bij aan het verzadigingsgevoel. Varkens zouden na opname van vezelrijk voer minder gauw weer honger hebben. Een ander voordeel van vezelrijke producten is dat de dieren er langer mee bezig zijn. Dit effect wordt uiteraard alleen bereikt wanneer er sprake is van producten als onbewerkt gras, hooi en kuilgras (ruwvoer). Ook draagt vezelrijk voer bij aan een stabiel bloedglucosegehalte. Rijk aan vezels zijn bijvoorbeeld gras en luzerneproducten. Ook bietenpulp is rijk aan goed afbreekbare vezels.
Wanneer je varkens hun gang laat gaan, kunnen ze behoorlijke hoeveelheden ruwvoer opnemen. Het probleem met dit soort voeders is echter dat de samenstelling varieert en vaak niet is afgestemd op de behoefte van de varkens. Eiwit en calcium zijn in alle producten aan de lage kant. Bij andere bestanddelen zijn de gehalten soms gunstig en soms minder gunstig. Varkens kunnen dus niet uitsluitend op ruwvoer leven.
Uit onderzoek blijkt dat voor productievarkens ongeveer een halve kilo varkensvoer kan worden vervangen door 1 kg kuilgras, 3,5 kg weidegras, 3 kg hooi en 1,7 kg snijmaïs. Omdat aan productievarkens veel hogere eisen worden gesteld dan aan het gemiddelde hobbyvarken, zou de hoeveelheid ruwvoer voor deze dieren zelfs verhoudingsgewijs nog wat ruimer kunnen. Echt onderzoek is hier nog niet naar verricht, maar een hobbyvarkenshouder zou om te beginnen eens honderd gram varkensbrok per dag kunnen vervangen door ruwvoer. (1)
Steeds vaker worden varkens ook gehouden op grote stukken grond, zoals natuurgebieden. Diverse gewassen zijn geschikt om varkens in dergelijke gebieden van voedsel te voorzien, zoals luzerne, gras met witte en rode klaver, voederbieten, rapen, en boerenkool, en kruiden zoals chicorei. Zie bijlage.
Pas bij hoogdrachtige zeugen op voor al te veel ruwvoer; zij kunnen er obstipatie van krijgen.
(1) Dunnere varkens door meer vezels, Levende Have oktober 2008
Terug naar:
