Landelijk kennisnetwerk van houders van boerderijdieren

Kopervergiftiging bij schapen

Kopervergiftiging is waarschijnlijk een van de meest voorkomende vergiftigingen bij het schaap. Een schaap dat via het voer teveel koper binnenkrijgt, slaat het overschot aan koper op in de lever. Dat koper kan in stress-situaties vrijkomen en in de bloedbaan terechtkomen, waar het de samenstelling van het bloed negatief beinvloedt. De periode rond het lammeren of een behandeling kan zo'n stressfactor zijn.

Oorzaak
Meestal gaat het om chronische kopervergiftiging, een enkele keer komt acute vergiftiging voor. De oorzaak is niet altijd te achterhalen. Bij het zoeken moet eerst worden gekeken naar het gehalte in voeding van schapen . Het voeren van rundveebrok, bemesting met koperbevattende meststoffen, koperbevattende bestrijdingsmiddelen en koperen leidingen zijn de meest voorkomende oorzaken.De acute vorm kan optreden na het toedienen van koper per injectie, na een koperbemesting en bij voermengfouten. 

Verschijnselen
Hoewel de vergiftiging chronisch is, doen de verschijnselen zich acuut voor. Denk bij gele slijmvliezen als eerste aan kopervergiftiging. Verder eet het dier plotseling niet meer. Het is lusteloos, heeft een snelle ademhaling, een gele huid, donkere urine en soms diarree. Soms hebben de dieren dorst en zijn ze overgevoelig voor zonlicht. Een kadaver van een dier dat is gestorven aan kopervergiftiging is geelbruin van kleur.

Voorkomen
Behandeling komt bijna altijd te laat. het dier sterft binnen een tot drie dagen. Koppelgenoten lopen ook gevaar en daarom moet de bron gezocht worden. Dit betekent in eerste instantie stoppen met krachtvoerverstrekking. Ook grasbrok vormt dan een risico.
De opname van koper uit verschillende grasproducten is niet gelijk. Schapen nemen het meeste koper bij gedroogd gras, vervolgens als hooi, daarna als kuilgras en ten slotte als vers gras. Laat daarom in acute situaties de schapen alleen in de wei lopen en voer niets bij.
Na analyse van de voedermiddelen kan het advies daarop worden aangepast. Geef geen ontkoperende middelen, omdat dit vaak weer andere beschadigingen veroorzaakt. (1)

Rasgebonden
De gevoeligheid voor koper is rasgebonden. De Texelaar bijvoorbeeld is erg gevoelig. Melkschapen zijn al beter bestand tegen koper. Drentse Heideschapen kunnen zelfs niet zonder. Bij het voeren van schapenbiks aan heideschapen dreigt dus eerder een tekort aan koper.
Het lijkt daarmee raadzamer heideschapen geen schapenbiks maar rundveebrok te verstrekken. Ook het zoutblok moet koper bevatten. Zelfs de drijfmest van mestvarkens vormt geen probleem voor heideschapen en kan gerust op het land aangewend worden.
(1) Gezonde Dieren Deventer

Terug naar:

Aanbevolen door Levende Have

Dierenwelzijn, de wet en natuurlijk gedrag
Dierenwelzijn, de wet en natuurlijk gedrag €14,95

Bestellen? Klik hier
Schapen in de weiden van de lage landen
NIEUW! Schapen in de weiden van de lage landen  € 24.90

Bestellen? Klik hier

Cover dierenwelzijn de wet en onze democratie
 Dierenwelzijn,
 de wet en 
 onze democratie
 
Gratis te downloaden
 Klik hier