In de natuur zondert een koe die moet afkalven zich een beetje van de kudde af, maar ze blijft op zicht- en reukafstand om het contact met de groep niet te verliezen. De koe voegt zich weer bij de anderen als het kalf voldoende sterk is en wat weerstand heeft opgebouwd, na een dag of vijf. Binnen de kudde leren de jonkies spelenderwijs sociaal gedrag aan. Ze krijgen een rang die afhangt van de eigen leeftijd en van de rang van hun moeder. In de laatste weken van de zoogperiode, die zo’n acht tot twaalf maanden duurt, laat de moeder het drinken steeds minder toe. De melkgift neemt af en het kalf leert ruwvoer en brok te eten. Het spenen verloopt dan als vanzelf.
Geleidelijk spenen
Wie als hobbyist zijn koeien melkt, kan het best geleidelijk spenen als het kalf minimaal drie maanden oud is. Melk de moederkoe steeds iets meer, waardoor het kalf meer ruwvoer en (kalver)brok gaat opnemen. Daarna kan het kalf in dezelfde stal of wei, maar gescheiden door stroomdraad of open hekwerk, zodat moeder en kalf wel contact kunnen hebben maar het kalf niet meer kan drinken. Een andere optie voor geleidelijk spenen is de pleegmoeder. Een pleegmoeder kan een koe die niet goed in het koppel meekomt. Deze koe kan men echter wel goed de zorg voor één of meerdere kalveren toevertrouwen.
Op de website Kalfjes bij de koe vertellen de boeren Gerjo Koskamp en Corné Ansems over hun ervaringen. Gerjo heeft 30 melkkoeien, een heuvelstal, geeft geen krachtvoer en zijn koeien geven 4000 liter/koe/jaar. Hij speent zijn kalveren op een leeftijd van drie maanden. Op de website legt Gerjo uit hoe hij dat aanpakt. Hij legt ook uit hoe hij de kalveren tam maakt. Ook Corné Ansems speent de kalveren op een leeftijd van drie maanden. Op de website staan dertig boeren genoemd die het kalf bij de koe laten.
Onderzoek naar kalf bij koe
Margret Wenker heeft onderzoek gedaan naar het kalf bij de koe. Ze is er op 13 mei 2022 op gepromoveerd aan Wageningen Universiteit. Het onderzoek werd mede gefinancierd door de NZO (Nederlandse Zuivel Organisatie). Wenker stelt vast dat kalf en koe er beide baat bij hebben om samen te zijn. Het onderzoek is uitgevoerd in een gangbare ligboxenstal. Het is bekend dat het in dit type huisvesting niet eenvoudig is om het kalf bij de koe te laten opgroeien. Er deden zich bij de kalfjes meer gezondheidsproblemen voor dan bij kalveren die direct na de geboorte werden gescheiden. Aanpassing van de stal is onontkoombaar als je het kalf bij de koe wilt laten.
Onderzoek van Aleksandra Mikulska, die zich in opdracht van Caring Farmers voor haar afstuderen aan Van Hall Larenstein verdiepte in het onderwerp kalf bij de koe, leidde tot een praktisch overzicht van noodzakelijke aanpassingen in management en huisvesting. Zo moet voorafgaand aan de omschakeling de vloer geschikt worden gemaakt voor kalveren, genoeg ligruimte worden gecreëerd voor alle dieren, en een toegang gemaakt naar buiten. Belangrijk is ook dat koeien en kalveren zich kunnen afzonderen en dat er plekken zijn waar kalveren met elkaar kunnen spelen. (The feasibility of the calf at foot housing system, 2022).
Gerelateerde onderwerpen:
Terug naar:
