Maag/darmwormen kunnen zich nestelen in de ingewanden van kippen met alle schadelijke gevolgen van dien. De symptomen van een wormbesmetting zijn afhankelijk van de wormsoort. Meestal is er sprake van een chronisch ziektebeeld. Soms treedt (geringe) diarree, vermagering en/of groeivertraging op. De kippen gaan ook minder eieren leggen.
Ook kunnen de hennen ‘opdrogen’: ze krijgen dan een kleine kam en stoppen met het leggen van eieren. Bij een aanhoudende, ernstige besmetting kunnen de kam en lellen bleek worden en raakt het dier uitgeput. Bij jonge dieren verloopt een wormbesmetting in het algemeen ernstiger dan bij oudere dieren.
Niet alle wormsoorten zijn even schadelijk. Behandeling tegen wormen is daarom niet altijd noodzakelijk. Het hangt ook af van de ernst van de besmetting. De grote spoelworm veroorzaakt meer ziekteverschijnselen (gewichtsverlies, diarree), dan de kleine spoelworm. Haarwormen veroorzaken een bloederige diarree. Gaapwormen veroorzaken benauwdheid. Lintwormen leiden tot verzwakking en vermagering.
Belangrijkste wormsoorten bij de kip zijn de grote spoelworm, de kleine spoelworm en de haarworm. Daarnaast zijn de grote en de kleine lintworm van belang. Hieronder worden al deze wormen, met de belangrijkste kenmerken op een rij gezet.
| Soorten: | Lengte | Dikte | Schade | Tussengastheer |
| Grote spoelworm | 40-50 mm | 2-3 | + | geen |
| Kleine spoelworm | 10 mm | 1 | - | geen |
| Haarworm | 10-30 mm | 0,1 | ++ | geen |
| Grote Lintworm | 15-40 mm | + | kevers | |
| Kleine lintworm | 4 mm | +++ | slakjes |
De prepatentperiode - de tijdsduur in dagen die verloopt tussen opname van infectie en uitscheiding van eitjes - is voor de grote spoelworm circa 35 dagen, voor de kleine spoelworm 24 tot 30 dagen, voor de haarworm 20 tot 26 dagen, voor de grote lintworm 21 dagen en voor de kleine lintworm 14 tot 21 dagen.
Voor de behandeling van worminfecties bij pluimvee is levamisole als vloeistof beschikbaar. Dat kan door het drinkwater worden toegediend. Ivemectines zijn ook als vloeistof beschikbaar, maar voor pluimvee niet geregistreerd.
Gaapwormen
Naast genoemde maag-darmwormen kunnen kippen last hebben van gaapwormen: de Syngamus trachea. Deze worm nestelt zich in de luchtpijp van de kip en bemoeilijkt het ademhalen. Als de kip niet wordt behandeld verzwakt deze. Er treedt vermagering op, de kip probeert te hoesten, wordt lusteloos, zit in elkaar gedoken, hapt naar adem en sterft uiteindelijk. Er is een wormenkuur mogelijk, die moet wel herhaald worden en ook het hok moet worden schoongemaakt. De eitjes van de worm die de kip heeft ingeslikt kunnen via de ontlasting andere kippen besmetten. Bij zwaar zieke dieren zijn de wormen vaak zichtbaar wanneer men met een lampje in de bek schijnt. Volwassen wormen zijn tussen de halve en twee centimeter groot en hebben een rode kleur. De diagnose is te stellen door mestonderzoek. Behandel kippen met gaapwormen door toediening van benzimidazoles in het voer of levamisole in het drinkwater. Preventie - geregeld het strooisel verschonen - is noodzakelijk om problemen te vermijden.
Behandeling van wormen bij kippen
Voor de behandeling van worminfecties bij pluimvee zijn middelen behorende tot de benzimidazolen geregistreerd. Laat mestonderzoek doen om te kijken om welke soort het gaat, hoe ernstig de besmetting is en welke middel het beste kan worden toegepast.
Preventieve maatregelen
De ontwikkeling van wormeieren tot infectieuze eieren wordt vooral beïnvloed door temperatuur, vochtigheid en beschikbaarheid van zuurstof. In het algemeen kunnen wormeieren, onder gunstige omstandigheden en afhankelijk van de soort, maanden en soms jaren besmettelijk blijven. Preventieve maatregelen voor het beperken van een wormbesmetting zijn o.a. een wormvrije opfok, een droog en schoon hok. Door het regelmatig verwijderen van strooisel kan men de wormbesmetting mogelijk beheersen.
Het strooisel behandelen met het middel Stalosan lijkt te leiden tot minder infectieuze eieren en een vertraagde ontwikkeling.
Terug naar:
