Hoe meer dieren men houdt, hoe groter de infectiedruk en hoe belangrijker het is te reinigen en te ontsmetten om overdracht van ziektekiemen te voorkomen. Als algemeen advies geldt minstens twee maal per jaar de stallen en hokken grondig aan te pakken.
Een goede ontsmetting begint bij een goede reiniging: al het organische materiaal (mest, urine, strooisel, bloed, voedselresten, aarde) wordt verwijderd. Draag daarbij een mondkap. Zelfs het schoonste stro bevat veel stof, endotoxinen en schimmelsporen.
Water en zeep
Na de verwijdering van het materiaal kan de stal worden schoongemaakt met water, waaraan een inweekmiddel (4% soda, een neutrale of alkalische zeep of een commerciële stalreiniger) is toegevoegd. Om alle vuil los te weken moet het inweekmiddel minimaal drie uur inwerken. Spoel het vuil én het inweekmiddel af met leidingwater, voordat de bodem is opgedroogd. Achterblijvende zeepresten zouden het hierna te gebruiken ontsmettingsmiddel kunnen neutraliseren. Trek vervolgens de bodem droog. Ook plasjes water kunnen de werking van een ontsmettingsmiddel verminderen.
Ontsmetten
Door een grondige reiniging wordt zo’n driekwart van de aanwezige ziektekiemen uit de stal verwijderd. Na het reinigen volgt het ontsmetten. Dat moet zo snel mogelijk gebeuren. Hierbij komt het vooral aan op de keuze van een goed middel. Maak, om alle risico’s te vermijden, uitsluitend gebruik van wettelijk toegelaten desinfectiemiddelen, te herkennen aan N-nrs. Niet alle middelen zijn even geschikt voor de minder ervaren gebruiker. Natriumhypochloriet, bleekwater of javel zijn zeer goede ontsmettingsmiddelen, maar ze worden volledig geïnactiveerd door de geringste aanwezigheid van organisch materiaal. Formalineproducten zijn bij onoordeelkundig gebruik schadelijk voor de volksgezondheid en daarom minder aan te raden.
Halamid en halacid
Veelgebruikt middel is Halamid, hoewel ook daar voorzichtig mee moet worden omgesprongen: voorkom inademing, bescherm huid en ogen. Producent Veip heeft op zijn website een uitgebreid veiligheidsinformatieblad staan, dat tevens de stoffen vermeldt die erin zitten. Halamid (Natrium p-tolueensulfonchlooramide trihydraat) is effectief tegen bacteriën, virussen, en gisten. Het is bij lage concentraties makkelijk biologisch afbreekbaar.
Het gebruik van Halacid (Didecyldimethylammoniumchoride, Glutaaraldehyde, Formaldehyde) vergt eveneens de nodige voorzorgsmaatregelen. Het middel is zeker niet milieuvriendelijk, maar wel weer effectief tegen schimmels.
Chloortabletten
Ook geschikt zijn de zogeheten chloortabletten (middelen op basis van Natriumdichloorisocyanuraatdihydraat), hoewel ook deze bij overdosering schadelijk zijn voor het milieu. Gebruik niet meer dan 1 tablet per 5 liter handwarm water. Dit type chloor is agressiever dan Halamid en daarom effectief tegen zowel bacteriën en virussen als schimmels. Groot voordeel van chloorproducten: door het aangaan van een chemische reactie met de micro-organismen is resistentie niet mogelijk.
Kalk
Oocysten zijn resistent tegen de meeste ontsmettingsmiddelen. Dat is erg jammer, want is er eenmaal sprake van coccidiose dan raak je de ziekte moeilijk kwijt. Je zou zowel het binnenverblijf als de ren kunnen behandelen met ongebluste kalk (CaO). Door deze kalk nat te maken - is niet zonder gevaar, lees goed de gebruiksaanwijzing en breng de kippen tijdelijk elders onder - wordt het hok ontsmet. Hou er rekening mee dat ongebluste kalk erg agressief is en dat het niet in contact mag komen met de dieren. Gebluste kalk Ca(OH)2 is minder schadelijk, maar dat mag ook niet in contact komen met de dieren. CaCO3 landbouwkalk is de minst schadelijke variant. Gebruik van ammoniak is ook effectief, maar net als bij ongebuste kalk zijn er risico's aan verbonden. Hoge concentraties zijn giftig.
Maak het hok na reinigen en ontsmetten geregeld goed schoon en gebruik een stoomreiniger. Ook kan men de bovenlaag van de grond verwijderen en vervangen door een nieuwe laag.
Terug naar:
