Kippen zijn sociale dieren die van nature leven in kleine groepjes van een haan, enkele hennen en eventueel kuikens. Ze houden zich bij voorkeur op in een bos. Dat is hun natuurlijke habitat. De groepjes die ze vormen hebben een duidelijke rangorde. Dat noemen we de pikorde. De dieren kennen elkaar en respecteren de sterkste van de groep. De haan verdedigt zijn hennen tegen indringers en waarschuwt voor gevaar. Hij lokt de hennen naar voedsel en naar een veilige slaapplaats.
Een belangrijke eigenschap van de kip is dat ze scharrelt. Het gedrag kenmerkt zich door nieuwsgierigheid. De grootte van een gebied waarover een toom (haan met enkele hennen) zich verspreidt, is afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel, geschikte slaapplaatsen en geschikte schuilplaatsen. Zoekend naar voedsel krabben ze de grond los en onderzoeken deze met de snavel op eetbare zaken, zoals zaden, wormpjes, insecten. Bij voldoende voedselaanbod zijn kippen opmerkelijk honkvast en verplaatsen ze zich zelden meer dan vijftig meter van hun overnachtingsplaats.
De laatste tijd wordt steeds meer gesproken over dierenwelzijn, positief welzijn, dierwaardigheid en een diergerichte wijze van houden.
De Quickscan dierwaardigheid (Nov 2022) van prof. T. Bas Rodenburg, dr. Mona F. Giersberg en dr. Vivian C. Goerlich (Dier in Wetenschap en Maatschappij, Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht), maakt duidelijk wat daaronder moet worden verstaan als we het over kippen hebben.
Kippen hebben een aantal gedragsbehoeften waaraan tegemoet moet worden gekomen:
a. Onderhouden van sociale banden (ouderdieren, leghennen)
b. Comfortgedrag, o.a. stofbad nemen
c. Vertonen van seksueel gedrag
d. Vermijden van seksueel gedrag
e. Exploratie-, scharrel- en foerageergedrag
f. Maternaal gedrag (het leggen van eieren in een geschikt nest)
g. Moederzorg (het uitbroeden van eieren en verzorgen van kuikens)
h. Rusten
Al deze aspecten komen aan bod in de informatie per thema.
Een diergerichte houderij voor kippen biedt vooral:
• Voldoende ruimte: zodat de kippen het gedrag kunnen vertonen waarvoor ze gemotiveerd zijn. Sommige gedragingen, zoals stofbaden en zichzelf verzorgen, nemen relatief veel ruimte in. Daarnaast vertonen kippen dit gedrag het liefst tegelijk.
• Voldoende mogelijkheden tot exploreren, foerageren en krabben.
Het doel van een dierwaardige manier van houden en diergericht ontwerpen gaat verder dan aspecten van fysieke gezondheid en welzijn. Zoals in de afgelopen jaren in de literatuur wordt benadrukt, is de emotionele toestand van het dier essentieel om te kunnen beoordelen of een systeem als dierwaardig beschreven kan worden. Volgens het zogeheten dynamische welzijnsconcept kan een dier dankzij diergericht ontwerpen een positieve emotionele toestand bereiken. Dat kan alleen als tegemoet wordt gekomen aan de 5 principes: erkenning intrinsieke waarde, goede voeding, goede omgeving, goede gezondheid, natuurlijk gedrag.
Het Landelijk Kennisnetwerk Levende Have wil kleinschalige en hobbymatige kippenhouders praktische informatie geven op allerlei gebied.
Hoe hou ik mijn kippen gezond, welke ziektes zijn er?
Met welke regels krijg ik te maken als ik kippen ga houden?
Welk voer moet ik aan mijn kippen geven?
Aan welke eisen moet een kippenhok voldoen?
Hoeveel ruimte hebben kippen nodig?
En vooral voor de beginners, maar ook voor de gevorderden: welk kippenras is voor mij geschikt?
Hieronder volgt een opsomming van de belangrijkste thema's. Via doorklikken kun je steeds verder navigeren in het kennisnetwerk. Zo vind je allerlei wiki's over het leggen van eieren, broeden en kuikens onder gedrag van kippen. Onderaan de afzonderlijke wiki's kun je altijd weer terugkeren naar eerder bezochte wiki's.
Informatie per thema:
Terug naar:
