Zelfs voor afrastering kan vergunning nodig zijn

Uit: Levende Have oktober 2007

Zelfs voor afrastering kan vergunning nodig zijn
Wel een paardenstal, geen buitenbak

Wat wel en niet mag in het buitengebied is voor een normaal mens soms niet te bevatten. Zo was er een houder van paarden die wel een stal maar geen buitenbak mocht bouwen. Het beleid was intussen veranderd. De rechter deed uitspraak.

door Luuk Boerema

Bouwen in het buitengebied kent vele valkuilen. Schuurtjes, hokken, stallen, schuilplekken, daarvan weten we dat al snel een bouwvergunning vereist is. Maar vergeet niet: ook voor mestplaten, buitenbakken, inritten, voederplaatsen en spoelplaatsen en zelfs afrasteringen kan een bouw- of aanlegvergunning noodzakelijk zijn.

De Woningwet kent drie categorieën bouwwerken: bouwvergunning vrije bouwwerken, licht vergunningplichtige en regulier vergunningplichtige. Op Bouwvergunningen online (www.omgevingsloket.nl) is te zien of er voor een bouwplan een bouwvergunning nodig is en zo ja, welke. Wie wil bouwen kan te maken krijgen met eisen van welstand of een sloopvergunning. Bouwwerken moeten, als ze niet vergunningvrij zijn, in elk geval worden getoetst aan het bestemmingsplan.

De meeste gemeenten hebben de afgelopen jaren hun bestemmingsplannen buitengebied ‘op orde gebracht’, of zijn daarmee doende. Het is goed om daar kennis van te nemen. Als hobbydierhouders zitten we graag op een plekje met een agrarische bestemming. We denken dan veilig onze hobby te kunnen uitoefenen. Helaas is dat te simpel geredeneerd. Als op een boerderij een agrarische bestemming rust, moet er worden geboerd en aan de producten worden verdiend. Maar er zijn nog veel meer valkuilen en voordat een leuke woning of boerderij wordt aangeschaft, is het verstandig grondig onderzoek te doen naar de bestemmingsplanvoorschriften. Anders krijg je vreemde dingen. Zoals het onderstaande geval.

Bouwplannen
Wie logisch denkt zal dit niet verzinnen. Maar toch. De (juridische) waarheid is soms enigszins bizar. Zo kan het gebeuren dat iemand wel een paardenstal mag bouwen, maar geen - voor het houden van paarden geschikt - hekwerk om zijn weiland mag plaatsen. En geen rijbak mag bouwen. Dit overkwam een paardenliefhebber in de gemeente W.
De paardenliefhebber liet de kwestie toetsen door de rechter, maar die stelde de gemeente in het gelijk. Het feit dat het college van B&W al medewerking had gegeven aan de bouw van de stal betekende niet dat de paardenliefhebber mocht verwachten, dat ook een buitenbak en hoge afrasteringen zouden worden vergund. Er was volgens de rechter geen sprake van ‘gerechtvaardigd opgewekt vertrouwen’ voor medewerking van B&W aan de andere bouwplannen.

Uit deze kwestie blijkt dat aanvragers van een vergunning of een soepele toepassing van de voorschriften, niet alleen te maken hebben met een bestemmingsplan, maar ook met het gemeentelijke beleid voor het verlenen van vrijstellingen. Hoewel het college van B&W van de gemeente W. een mogelijkheid had vrijstelling te verlenen voor de oprichting van ėėn paardenbak per woning, gebeurde dit niet. Het gemeentebestuur was namelijk van gedachten (=beleid) veranderd.
 
Het verlenen van een vrijstelling is een bevoegdheid van het college, geen verplichting. Bij de belangenafweging die het gemeentebestuur moet maken als er om een vrijstelling wordt gevraagd, mag het College van B&W het ‘toekomstig planologisch regime’ betrekken. 1) In de Nota van uitgangspunten "Landelijk gebied" voor het nieuwe bestemmingsplan was opgenomen dat nieuwe paardenbakken bij burgerwoningen niet meer zijn toegestaan. Dus kreeg deze paardenliefhebber, nadat de stal eerder was toegestaan, geen toestemming voor het plaatsen van een rijbak.

Afrastering
Ook niet voor de afrastering trouwens, die 1,50 meter hoog zou moeten zijn. Voor het oprichten van hoge afrasteringen is namelijk vaak een bouwvergunning nodig. Alleen als perceelsafscheidingen maximaal 1 meter hoog zijn, zijn ze bouwvergunningvrij, tenzij sprake is van een beschermd dorps- of stadsgezicht.

Afrasteringen worden vaak lelijk gevonden, vandaar dat er meestal een welstandscommissie aan te pas moet komen voor advisering. Voor de rechter is het advies van een welstandscommissie echter niet heilig. Zo vond in een andere zaak de rechtbank in Arnhem de kans op ernstige ongelukken na een uitbraak van de paarden erger dan een negatief welstandsadvies. Veiligheid kon worden gezien als een ‘zwaarwegend belang’ op grond waarvan van een negatief advies van de welstandcommissie kan worden afgeweken. Door het college van B&W was in dat geval terecht een bouwvergunning voor een afrastering verleend. 2)

1) Uitspraak ABRvS van 08-09-2007, Nr. 200700065/1.
2) Uitspraak rechtbank Arnhem van 30-06-2005, LJN: AT9442