Tekst: Jinke Hesterman
Hobbyisten hebben het niet zo op mest. Nergens voor nodig, zo redeneren ze. Toch gaat grasland in de loop der jaren langzaam achteruit. Ze zullen mettertijd iets moeten doen aan de vruchtbaarheid. Elementen die noodzakelijk zijn voor de groei van planten - stikstof, fosfor, kalium, calcium, zwavel en magnesium, ijzer, zink, koper, molybdeen, borium en mangaan – kunnen aanvulling nodig hebben vanuit dierlijke mest, kunstmest of compost.
Mest
Veel land gaat achteruit doordat de mest van de eigen dieren niet goed wordt gebruikt. De mest ligt langdurig ergens op een hoop; nuttige voedingsstoffen lekken weg. Zonde. Huur een mestverspreider, breng de mest op het land – bij voorkeur in het voor- en in het najaar - en houd de eigen kringloop in stand. Blijkt uit bodemonderzoek dat er tekorten aan een of meerdere elementen zijn ontstaan, vul dan de eigen mest aan met kunstmest. Geen grote hoeveelheden, maar beetje bij beetje, liefst vlak voordat het zachtjes gaat regenen. Is de pH-waarde onvoldoende, gebruik dan kalkmeststoffen (in voor- en najaar). Moet er magnesium bij, pas dan in het najaar een magnesiumhoudende kalkmeststof toe.
Grasland waar veel klaver in staat, heeft geen extra stikstof nodig. De klaver is een belangrijk onderdeel van het organisch geheel. Wel moet voorkomen worden dat de klaver zich teveel vermenigvuldigt. Dat kan onder meer door fosfaat toe te voegen.
Pas op met mest van varkens, geiten en koeien
De Gezondheidsdienst voor Dieren (GD( adviseert om geen dierlijke mest op veehouderijbedrijven aan te voeren vanwege de risico’s voor de diergezondheid.
Het was al bekend dat de aanvoer van varkensmest samengaat met een hogere kans op uitbraken door Salmonella Typhimurium. Als grasland wordt bemest met aangevoerde mest, dan is het risico op besmetting met salmonella te verminderen door na het uitrijden minimaal 6 weken te wachten met het beweiden op dat perceel én tussen het uitrijden en beweiden ten minste één kuil- of hooisnede te plannen. Het voeren van vers gras afkomstig van dit land wordt sterk afgeraden. Ook is er het risico op insleep van paratuberculose. Paratuberculosebacteriën blijven op grasland langer dan 12 maanden besmettelijk en overleven het inkuilen. Aangevoerde runder- of geitenmest van een bedrijf met een paratuberculose-besmetting is daarom niet veilig te gebruiken op grasland dat bestemd is voor ruwvoerwinning of beweiding. Als dergelijke mest op grasland is gebracht, is het belangrijk géén ruwvoer van dit grasland aan het jongvee te voeren omdat jongvee gevoeliger is voor een infectie dan volwassen runderen.
Hooien
Wie meer gras heeft dan de eigen dieren op kunnen, staat vroeg of laat voor de keus: hooien of niet hooien. De dierenwei kan dan tijdelijk in twee of meerdere delen worden gesplitst – gebeurt misschien toch al in verband met preventie van worminfecties – zodat het gras in het ongebruikte deel kan doorgroeien totdat het rijp is voor de maaier. Wees zuinig op dat hooi. Verkoop het niet te snel. Door het hooi aan de eigen dieren te voeren, kan ongeveer de helft van de stikstof die het gras uit de bodem heeft opgenomen, weer worden teruggebracht in het weiland via de mest.
Tip: Zaaddragende planten kunnen worden afgetopt. Door dat op het juiste moment te doen, kan deze handeling vermeerdering van ongewenste planten tegen gaan. Een oude Engelse volkswijsheid luidt: “Cut a thistle in May and it is back next day; cut a thistle in June and expect more soon; cut a thistle in July and then it‘ll surely die.’’ In het Nederlands: ‘’Distels steken is distels kweken, distels maaien is distels zaaien, distels laten staan is distels kapot laten gaan.’’
