Ontwormingsmiddelen worden, afhankelijk van de werkzame stof, ingedeeld in 3 groepen. Er zijn verschillende toedieningswijzen: oraal, als pil, als vloeistof of onderhuidse injectie. Ontwormingsmiddelen zijn alleen verkrijgbaar op recept van een dierenarts. Maak gebruik van je eigen dierenarts. Hij kent je dieren en de situatie waarin ze worden gehouden en kan je adviseren.
Groep 1: (Pro)benzimidazolen
werkzame stof (handelsnamen)
Albendazol (Valbazen, Veteol)
Fenbendazol (Panacur)
Oxfendazol: (Bovex, Systamex)
Febantel: (Rintal)
Groep 1-middelen (benzimidazoles) zijn ten gevolge van resistentie tegen de meeste rondwormen niet meer goed werkzaam. Voor behandeling van lintwomen en nematodirus infecties zijn producten uit deze groep nog wel zeer goed bruikbaar.
Werkingsprincipe: Bezimendazolen doden wormen en larven doordat het de opname van voedingsstoffen verhindert. Ze hebben ook een eiafdodende werking.
Groep 2: Imidazothiazolen
Levamisol (Endex 8,75% (bevat ook triclabendazole tegen leverbot), Levacide, Levacol, Levamisol wormbolus, Levamisol, Ripercol)
Werkingsprincipe: Levamisole verlamt de worm, waarna deze met mest wordt afgevoerd. In tegenstelling tot de benzimidazoles heeft levamisole een zeer snelle, maar ook zeer korte werking.
Groep 3: Avermectinen / milbemycinen
Ivermectine (Euromec, Ivomec, Oramec, Noromec)
Doramectine (Dectomax)
Moxidectine (Cydectin 0,1% orale suspensie)
Onlangs is er ook resistentie gevonden van Trichostrongylus wormen tegen groep 3-producten (ivermectines).
Moxidectine: nawerking van een aantal weken tegen Haemonchus contortus en Trichostrongylus circumcincta. Werkt onvoldoende tegen Nematodirus. Moxidectine heeft een persisterende werking tegen Haemonchus en Teladorsagia.
Werkingsprincipe: Spier- en zenuwcellen van de wormen worden aangetast. Hierdoor treedt een dodelijke verlamming op.
Groep 4: Monepantel
Toediening van ontwormingsmiddelen
Beperk de hoeveelheid voer voor het ontwormen. De activiteit van ontwormingsmiddelen uit groep 1 en 3 kan worden verlengd als dieren minimaal 12 uur niet teveel hebben gegeten. Dit nooit doen bij hoogdrachtige dieren.
Juiste dosering
Bepaal het juiste gewicht. Onderdosering werkt de ontwikkeling van resistentie in de hand. Geef liever te veel dan te weinig. Doseer aan de hand van het gewicht van het zwaarste dier in de groep. Alle dieren moeten worden behandeld met de hoeveelheid ontwormingsmiddel die de zwaarste dieren in de groep krijgen. Als de lichtste dieren minder dan de helft van de zwaarste dieren wegen, maak dan twee behandelingsgroepen. Bepaal de dosering aan de hand van de zwaarste dieren in elke groep.
Spuiten
Het ontwormingsmiddel kan met behulp van een injectiespuit in de spier of onder de huid worden toegediend. Lees goed de bijsluiter voor de juiste toedieningsweg. Sommige middelen zijn voor toediening onder de huid, andere middelen voor injectie in de spier. Er is een risico op zelfprikken en het kan, afhankelijk van het soort middel, pijnlijk zijn voor het dier. Injecties werken, afhankelijk van het middel, ook goed tegen schurft.
Orale toediening (in de bek)
Ontwormingspistolen en pillenschieters zijn ontwikkeld om het ontwormingsmiddel in de slokdarm af te geven. Wanneer het middel in de mondholte belandt en wordt doorgeslikt is de kans groot dat een grote hoeveelheid direct in de lebmaag belandt en vandaar uit in het bloed wordt opgenomen. Ontwormingsmiddelen werken optimaal als ze in de pens komen en van daaruit langzaam worden afgegeven naar de lebmaag en darmen. Leg het instrument daarom over de tong heen en spuit of schiet het geneesmiddel niet in de bek maar achter in de keel.
Pillen
Doseer met hele of halve pillen. Rond de dosering af naar boven. De toediening in de bek gebeurt met behulp van een pillenschieter. Let op dat de pillenschieter over de tong in de keel wordt geschoven. Er is een kans op beschadiging van de keel door de pillenschieter. Verder kan het dier de pil weer uit de bek werken. Pas op voor de vingers bij het in de bek duwen van de pillen, want de kiezen van schapen en geiten zijn vlijmscherp.
Drenchen
Drenchen is het oraal toedienen van het ontwormingsmiddel in vloeibare vorm. Er kan nauwkeurig gedoseerd worden en het geeft de minste kans op beschadigingen in de bek. Gebruik een degelijk ontwormingspistool (drenchgun) dat lang genoeg is Beoordeel voordat u gaat beginnen met ontwormen of het ontwormingpistool de juiste dosering
afgeeft. Test bij voorkeur voor elke behandelingsronde of het ontwormingspistool het juiste volume afgeeft. Bijvoorbeeld 2 maal 10 ml in een buisjes van 20 ml. Test bij voorkeur met het ontwormingsmiddel zelf.
Op de rug
Bij runderen worden sommige middelen met een spuit op de rug aangebracht. Verdeel de hoeveelheid vloeistof gelijkelijk over de ruggegraat vanaf de nek tot aan de staartinplant. Probeer zoveel mogelijk de vloeistof door de vacht heen op de huid te krijgen.
