Landelijk kennisnetwerk van houders van boerderijdieren

Omweiden

Ingediend door jinke op 14 november 2010 - 16:48

Door middel van omweiden zorgt men ervoor dat op het moment dat de wormeieren in de mest zich hebben ontwikkeld tot infectieuze larven, de grazers niet meer op het perceel aanwezig zijn. Dit wordt evasieve (ontwijkende) beweiding genoemd. De tijd tussen de uitscheiding van de eieren en het moment dat de infectieuze larven zich hebben ontwikkeld hangt af van het soort worm en de weersomstandigheden. Voor de belangrijkste wormen (Haemonchus, Trichostrongylus), behalve de Nematodirus is dit:
voorjaar en najaar : > 3 weken
zomer (juli en augustus) : > 2 weken

Deze intervallen zijn bij koude en droogte langer. Als de dieren met een wormbesmetting op een weiland komen betekent dat omweiden naar schoon land (na 3 weken in voor- en najaar en na 2 weken in de zomer) een effectieve maatregel is om wormbesmetting te voorkomen. Als dieren met geen of een zeer lage wormbesmetting op een weiland worden gebracht dan duurt het 5-6 weken voordat op het weiland een hoge infectie druk is opgebouwd.

Infectieuze larven blijven, in afwachting op een gastheer, enige tijd in leven. Na ruim 3 maanden zijn de meeste larven weer verdwenen. Dit betekent dat na ruim 3 maanden een wei weer 'schoon' is. Bovenstaande gaat niet op voor de Nematodirus. Bij deze worm bedraagt de tijd tussen de uitscheiding van de eieren en het verschijnen van infectieuze larven 3 maanden of langer. Bij volwassen dieren en oudere lammeren geeft deze worm echter in het algemeen geen problemen.

Wat betreft Haemonchus: zie ook bijlage voor Basispatroon weidebesmetting Haemonchus bij standweide (oorspronkelijke figuur Wormen en wormziekten bij mens en huisdier, Eds P.G. Janssens, J. Vercruysse en J. Jansen, bewerkt door M.Eysker en H.W.Ploeger Faculteit Diergeneeskunde Utrecht)

Wat betreft het effect van vroeg of laat inscharen: zie bijlage Effect van vroeg of laat inscharen (F.H.M. Borgsteede Centraal Diergeneeskundig Instituut, Lelystad 1977, bewerkt door H.W.Ploeger Faculteit Diergeneeskunde Utrecht).

Samenvattend:

  • In voor- en najaar is de weide na 3 weken besmet, in de zomer na 2 weken
  • Na 3 maanden niet beweiden is de weide schoon


Onveilige weide mei tot december

  • Weide waar de voorafgaande kudde schapen/geiten korter dan 3 maanden daarvoor heeft gelopen.
  • Weide waar de huidige kudde langer dan 2 (juli, augustus) of 3 (mei, juni, september, oktober) weken gelopen heeft.*
  • Tav Nematodirus (april-juni); weide in het voorafgaande jaar begraasd door lammeren, zeker als er toen problemen met nematodirus waren.
  • Tav Nematodirus (juli - september); weide in het voorjaar begraasd door lammeren, zeker als er toen problemen met nematodirus waren.
  • Weide waar lammeren of vervangingsooien hebben gelopen in de vorige herfst/winter.


Onveilige weide januari tot april

  • Land waar in het vorige najaar lammeren of vervangingsooien hebben gelopen.
  • Korter dan 3 maanden geleden schapen/geiten/kalveren op weide.


Veilige weide mei tot december

  • Weide waar de voorafgaande kudde schapen/geiten tenminste 3 maanden niet heeft gelopen.
  • Weide waar de huidige kudde nog geen 2 (juli, augustus) of 3 (mei, juni, september, oktober) weken gelopen heeft *.
  • Tav Nematodirus; weide alleen begraasd door volwassen schapen zonder lammeren in het voorafgaande jaar.
  • Weide begraasd door andere diersoorten, zoals rund (geen kalveren) of paard in de voorafgaande periode
  • Nieuw grasland of hiervoor als hooiland in gebruik


Veilige weide januari tot april

  • Land waar in het vorig najaar volwassen schapen hebben gelopen.
  • Land dat in het vorig najaar door andere diersoorten, zoals rund (geen kalveren) of paard, is gebruikt


Veilige weide: ja of nee?
Ter overweging de volgende 'weetjes'

  • Als niet-ontwormde lammeren op een veilige weide komen dan duurt het in de periodes mei-juni en september-oktober minstens 3 weken voordat een 'schone' wei als onveilig moet worden beschouwd. In de periode juli-augustus duurt dit slechts 2 weken. Het weer heeft invloed op de lengte van deze periode: bij koud droog weer zijn deze periodes iets langer. Als u dus telkens binnen de genoemde periode de dieren omweidt, kunt u de betreffende weide als een veilige weide blijven beschouwen.
  • Als ontwormde lammeren op een veilige weide komen dan duurt het tenminste 6 weken voordat de veilige weide als onveilig moet worden aangemerkt. Als lammeren net een negatief mestonderzoek hebben gehad duurt dit 5 - 6 weken voordat de veilige weide onveilige wordt. Een weide die eerder tussen april en augustus begraasd is door schapen of geiten, mag pas na minstens 3 maanden weer als een veilig worden beschouwd.
  • Een weide die eerder dat jaar begraasd is door schapen of geiten mag pas na minstens 3 maanden weer als een veilig worden beschouwd.
  • Gedurende koude winters zijn wormlarfjes niet actief. Ze verblijven dan in of vlak boven de grond. Ze worden in deze periode bijna niet opgenomen door schapen of geiten.
  • Grasland dat 1 november veilig is, blijft de hele winter veilig. Door de weersomstandigheden in deze periode ontwikkelen de wormeieren zich niet tot infectieuze larven, waardoor de besmettingsdruk op het grasland niet kan toenemen en het grasland veilig blijft.
  • Grasland dat 1 november gevaarlijk is, blijft de hele winter gevaarlijk voor in de zomer en in het najaar geboren lammeren.
  • Overwinterde larven sterven in april en mei bij stijging van temperaturen snel af (maar nematodirus-larven juist niet)
Dossier

Aanbevolen door Levende Have

Dierenwelzijn, de wet en natuurlijk gedrag
Dierenwelzijn, de wet en natuurlijk gedrag €14,95

Bestellen? Klik hier
Schapen in de weiden van de lage landen
NIEUW! Schapen in de weiden van de lage landen  € 24.90

Bestellen? Klik hier

Cover dierenwelzijn de wet en onze democratie
 Dierenwelzijn,
 de wet en 
 onze democratie
 
Gratis te downloaden
 Klik hier