Kippen zijn sociale dieren met een eigen hiërarchie: de pikorde. Deze rangorde is bij hennen doorgaans zeer stabiel. Kippen hebben wel afleiding nodig. Als ze buiten lopen is dat geen probleem, Maar kippen die in een ren worden gehouden, zonder dat ze wat te doen hebben (voedsel zoeken, stofbaden), richten de aandacht op elkaar. Het kan zijn dat ze elkaar gaan pikken.
Kippen kletsen heel wat af met elkaar. Wetenschappers onderscheiden wel dertig verschillende geluiden. Daarmee vertellen ze hoe ze zich voelen, wat ze willen, wie de baas is, dat ze een ei hebben gelegd. Hieronder is een video te zien over al deze kippenpraatjes.
Een kip is de hele dag in de weer en heeft slechts een paar uur per dag vrij waarin zij niets ‘moet’. En als ze niets moet, neemt ze een stofbad of zandbad en poetst ze haar verenkleed met vet uit de vetnippel op de rug. Ze voelt zich prettig als ze dit doet.
Een belangrijke eigenschap van de gedomesticeerde kip is dat ze scharrelt. Het gedrag kenmerkt zich door nieuwsgierigheid. De grootte van een gebied waarover een toom zich verspreidt, is afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel, geschikte slaapplaatsen en geschikte schuilplaatsen. Zoekend naar voedsel krabben ze de grond los en onderzoeken deze met de snavel op eetbare zaken, zoals zaden, wormpjes, insecten.
Bij voldoende voedselaanbod zijn kippen opmerkelijk honkvast en verplaatsen ze zich zelden meer dan vijftig meter van hun overnachtingsplaats. Het gebied van verwilderde kippen
Een belangrijk, telkens terugkerend ritueel is het leggen van een ei. Als kippen geen hok met legnesten hebben, zullen ze eieren leggen op een beschutte plek. Zodra het ei is gelegd, kakelt de hen. Dit doet ze hoogstwaarschijnlijk om de rest van de hennen en de haan te laten weten waar ze is. De haan reageert veelal op dit gekakel door naar de hen toe te gaan en haar een veilige aftocht vanaf het legnest te bieden.
Vreemde kippen, die verschillen in grootte of temperament, worden door een vaste toom hanen en hennen meestal niet geaccepteerd. Maar ook binnen de vaste groep kan geregeld strijd ontstaan over de rangorde. Dit gaat gepaard met pikken, waarbij de hogere in rang pikt en de lagere in rang gepikt wordt.
Dat pikken kan extreme vormen aannemen ten gevolge van overbevolking of verveling. Slaat verenpikken toe in een groep, dan blijft het niet bij één dier, kippen kopiëren het gedrag massaal. Soms leidt het zelfs tot kannibalisme. Kippen kunnen elkaar zo ernstig verwonden dat de dood erop volgt. Op deze website staan tips voor wie nieuwe kippen wil introduceren in een bestaande groep.
De meeste hobbyisten houden kippen voor de eieren. Door legnesten in het kippenhok aan te brengen kan het eieren leggen enigszins worden gestuurd. Rolnesten zijn een goede remedie tegen het zogeheten eieren pikken.
De ene kip wordt makkelijker broeds dan de andere. Dat heeft onder meer met het ras en met het seizoen te maken. Maar de broedsheid kan ook worden beïnvloed door de voeding en door de eieren te laten liggen.
Hennen en hanen
Vaak wordt de vraag gesteld: moet er een haan bij de hennen? Een haan is eigenlijk alleen maar nodig als je kuikens wilt. Maar hanen zijn ook handig voor de beveiliging. Een haan beschermt zijn hennen en waarschuwt ze als er gevaar dreigt.
Als je een haan hebt, omdat je zoveel mogelijk bevruchte eieren wilt, dan kan één haan tussen de tien en dertig hennen aan. Tien is het aantal dat de grootschalige broedeiersector aanhoudt en dertig is het aantal in de biologisch-dynamische houderij. Na een bevruchting legt een hen circa twee weken bevruchte eieren. Met één haan op tien hennen, zou meer dan 80% van de eieren bevrucht moeten zijn. Met één haan op dertig hennen weet ik het niet precies, maar een vriendin heeft laatst zes biologisch-dynamische eieren uit de ‘biologische winkel’ onder haar broedse hen gelegd en daarvan zijn er twee uitgekomen.
Gerelateerde onderwerpen:
- Broedsheid
- Eieren leggen
- Eieren pikken
- Pikorde
- Stofbad
- Verenpikken
- Kippenpraatjes
- Waarom hebben kippen een kam?
- Tips voor het samenvoegen van kippen
Terug naar:
